İttifak üyesi 30 ülkeye gönderilen ve Türkiye'nin tepkisini çekmesi beklenen NATO reformu taslağının dün Brüksel'deki dışişleri bakanları toplantısında ele alınması sırasında ABD ile Türkiye arasında 'kavga' çıktığı belirtildi.
Politico sitesine göre, video konferans yoluyla düzenlenen NATO toplantısı, rapor üzerinden ABD ile Türkiye arasında 'söz düellosuna' sahne oldu.
Pompeo ne dedi?
Haberde 3 Kasım seçimini kaybeden ve 20 Ocak'ta Beyaz Saray'ı terk etmesi beklenen ABD Başkanı Donald Trump'ın Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun, 'Ankara'yı NATO ilkelerini çiğnemek, ittifakın birlik beraberliğine zarar vermek, Akdeniz'de müttefiklerle gerilim çıkarmak ve Rusya yapımı S-400 hava savunma sistemleri alarak Kremlin'e hediye vermekle' suçladığı belirtildi.
Pompeo savaged Turkey during a classified NATO meeting this afternoon, saying Ankara opposes the principles of the alliance and undermines its cohesion. The Greeks (unsurprisingly) leaked the details to an Athens newspaper
— John Hudson (@John_Hudson) December 1, 2020
https://t.co/LZiSqoHfhD
Diplomatic sources. Mike Pompeo at the NATO ministerial: - Turkey undermines NATO cohesion. -Deconfliction mechanism isn't working due to Turkey. -S-400 is a "gift to Russia" from a NATO ally. -Turkey provokes @ East Med, Syria, Libya and Nagorno-Karabakhhttps://t.co/AeuigGaIBh
— Vassilis Nedos (@NedosVassilis) December 1, 2020
Çavuşoğlu ne karşılık verdi?
Buna karşılık, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Pompeo'yu, 'Avrupalı müttefiklere telefon açıp Türkiye'ye karşı birlikte harekete geçmeye zorlamak, bölgesel ihtilaflarda körü körüne Yunanistan'ın tarafını tutmak ve Ankara'ya ABD yapımı Patriot hava savunma sistemleri satmaya yanaşmamakla' suçladı.
'Türkiye IŞİD'le savaşırken ABD'nin Suriye'deki Kürt terör örgütünü desteklediğini' dile getiren Çavuşoğlu, Türkiye'nin desteğiyle Azerbaycan'ın kazandığı Dağlık Karabağ savaşıyla ilgili 'ABD ve Fransa'nın Ermenistan'ı destekleyerek çatışmaları daha kötü hale getirdiğini' söyledi.
US and Turkey target each other in NATO meeting Outgoing U.S. Secretary of State Mike Pompeo slammed Turkey during a virtual meeting of NATO foreign ministers on Tuesday, accusing Ankara of stoking tensions with fellow allies in the... https://t.co/F7C2bZboFR via @POLITICOEurope pic.twitter.com/TF5tISCYdx
— EUwatch (@EUwatchers) December 1, 2020
Fransa ile Yunanistan, ABD'ye destek çıktı
Habere göre bir dizi müttefik Pompeo'ya destek verip Türkiye'yi eleştirdi.
Ankara'nın tavrını kınayan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, 'Türkiye Rusya'nın saldırgan müdahaleciliğine öykündüğü müddetçe ittifak içinde uyuma erişmenin mümkün olamayacağını' iddia etti.
Çavuşoğlu'nun ABD'yi 'Doğu Akdeniz'deki ihtilaflarda Yunanistan lehine maksimalist pozisyon almakla' suçlamasına, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, "Yunan pozisyonu maksimalist ise uluslararası hukuk da öyle" diyerek karşılık verdi.
Turkey gets plucked to pieces at NATO conference https://t.co/yGG3LTGp53 pic.twitter.com/l0Ziw7ajX0
— Greekcitytimes (@greekcitytimes) December 1, 2020
'Türkiye'yi izole ettiler, Libya talebini reddettiler'
Politico, "Toplantının sonunda Türkiye'nin ittifakın 30 üyesi arasında neredeyse izole olduğu ortaya çıktı. Çavuşoğlu'nun Libya iç savaşında NATO’nun rol alması için yinelediği çağrı, Türkiye’yi Trablus’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni desteklemek için silah ve paralı asker göndererek çatışmayı şiddetlendirmekle suçlayan diğer müttefikler tarafından reddedildi" diye yazdı.
Almanya'ya hem övgü hem yergi
Politico'ya konuşan NATO diplomatları, Çavuşoğlu'nun Almanya ile ilgili ortaya karışık mesajlar verdiğini, bir yandan Akdeniz'deki ihtilaflarda 'dürüst arabulucu' olmakla övdüğü Berlin'i, diğer yandan Libya'ya giden Türk yük gemisinin AB misyonuna bağlı Alman askerleri tarafından durdurulup aranması krizi üzerinden 'korsanlıkla' suçladığını anlattı.
'Biden'a ayakbağı olma çabası'
ABD ile Türkiye dışişleri bakanları arasındaki video bağlantısı üzerinden keskin kapışmanın, birçok üye ülke heyeti tarafından doğrulandığını yazan Politico, gidici Pompeo'nun muhtemelen son NATO dışişleri bakanları toplantısına katılmış olmasına rağmen gerilim çıkardığına dikkat çekti. Bazı diplomatların bunu yeni Başkan Joe Biden için ittifak üyeleriyle ilişkileri zorlaştırma çabası olarak yorumladığını aktardı.
Stoltenberg: Çözüm Atina ile Ankara'daki siyasi iradeye bağlı
Toplantının ardından gazetecilerin karşısına geçen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in Pompeo-Çavuşoğlu kapışmasıyla ilgili soruyu yanıtlamaktan kaçınarak NATO'un Ankara ile Atina arasında kurduğu çatışmayı önleme mekanizmasından söz ettiği, bununla birlikte "Altta yatan temel sorunu çözmüyor" dediği, çözümün 'Almanya'nın öncülüğündeki arabuluculuk çabasına ve Yunanistan ile Türkiye'nin siyasi iradesine bağlı olduğunu' söylediği kaydedildi.
Bu arada NATO'nun gelecek 10 yılda geçirmesi gereken reformlara ilişkin taslağın tartışılması gümbürtüye gitti.
Politico: Türkiye iddialı ve usta
Politico "Türkiye, yıllardır diğer müttefikleriyle hararetli ihtilaflar içinde, ancak aynı zamanda askeri açıdan en iddialı NATO üyesi ve özellikle hedeflerine sert güç kullanımıyla ulaşmada usta olduğunu kanıtladı" diyerek Libya, Suriye, Dağlık Karabağ örneklerini verdi.
