Gayrimenkul sektörü: Stoklar ve kredi faizleri

REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi Ocak 2019 sonuçları gayrimenkul sektöründeki son durumu gözler önüne seriyor. Endekste ocak ayında bir önceki aya göre 0.05, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.79 oranında artış gerçekleşti. Satışların yüzde 22'sinin bitmiş, yüzde 78'inin bitmemiş konut projelerinden yapıldı. Markalı konutlarda stok erime hızı ise yüzde 3.3 oldu. Söz konusu konutların büyük kısmı yabancı yatırımcı tarafından satın alındı. Ocak ayında gerçekleştirilen konut satışlarında peşinat ve banka kredisi kullanım oranı artarken, senet kullanım oranı azaldı.

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Üyesi, Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, 'Yeni Konut Fiyat Endeksi Ocak' sonuçlarını RS FM'de değerlendirdi.

‘KONUT KREDİLERİ HALA MAKUL SEVİYEDE DEĞİL'

Stok erime hızının hala düşük olduğuna dikkat çeken Cansel Turgut Yazıcı, banka kredi faizlerindeki düşüşün ocak ayında konut satışını doğrudan desteklediğini söyledi. Yazıcı, buna karşın banka kredisi kullanımının hala tek hanede olduğunu kaydetti; kredi faizlerinin hala konut kredisi kullanmak için makul seviyede olmadığını ifade etti.

"Faiz oranlarının direkt etkisi var. Yüzde 1 ve 1'in altındaki faiz oranıyla konuta kredi ödeyebilecek insan sayısı birden bire iki misline yükseliyor. Faiz oranı yükseldiğinde, yüzde 70-80'lere çıktığında ise konut kredisine erişebilen insan sayısı ciddi miktarda iniyor. Bu yüksek bir maliyet demek, maliyetlerin yükselmesi tabii ki kredilere ilgiyi azaltıyor."

‘MARKALI KONUT STOKUNUN ERİMESİ ZAMAN ALIR'

GYODER Yönetim Kurulu Üyesi Cansel Turgut Yazıcı, konut kredisi faizlerinin uzun bir süre makul seviyeye gelemeyeceğini belirtirken, düşük faizli konut kampanyaları ve teşviklerin desteğine vurgu yaptı.

Geçmiş dönemdeki kampanyaların pozitif etkisinin görüldüğünü belirten Yazıcı, "Markalı konut stokunun erimesi uzun bir zaman alır. Sektör, ara ara çeşitli kampanyalarla desteklenmeli ki bu stok eritilebilsin" diye konuştu.

İstanbul özelinde konut stokuna ilişkin de konuşan Cansel Turgut Yazıcı, kentte markalı ve normal konutlarda ekonomiye kazandırılmamış toplam stokun 480 bin 500 civarında olduğunu söyledi. Bu stokun ciddi bir kısmının erişilebilir fiyatın üstünde olduğunu hatırlatan Yazıcı, "Stokun erimesi biraz vakit alacak" dedi.

‘KONUT SATIŞLARI, YILIN SON ÇEYREĞİNDE TOPARLANABİLİR'

Cansel Turgut Yazıcı, inşaat sektöründe maliyetlerin hala çok yüksek olduğunu belirtirken, mevcut yapımı süren projeler dışında ilave bir inşaat motivasyonu olmadığını, sektörün daha çok stoku eritmeye çalıştığını söyledi.

"Yeni proje neredeyse hiç yok" diyen Yazıcı, konut satışlarında motivasyonun yılın son çeyreğinde toparlanmasının beklendiğini ifade etti:

"İnşaat sektöründe malzeme ve işçilik maliyetlerinde artış var. Arsa fiyatları yerinde sayıyor, geri gitmiyor. Kar zaten yok. Dolayısıyla bu koşullarda uzunca bir süre inşaat yapma motivasyonu görmeyeceğiz. İnşaat üreticileri bu dengeler oturuncaya kadar daha çok ellerindeki stoku eritmeye ve kredilerini kapatmaya çalışacaklar."