Çernobil'in olduğu terk edilmiş bölge, türüne az rastlanan hayvanlara ev oldu

Ukrayna'da 1986'da meydana gelen kazada en büyük radyasyon payı elektrik santralinin yanındaki ormana düştü. Yüksek radyasyon nedeniyle ağaçların çoğu öldü, kalanları kahve-kırmızı renge büründü, şimdi bu yer ‘kızıl orman' adını taşıyor. Kazadan bu yana geçen zaman boyunca bitki örtüsü kademeli olarak geri döndü, ancak ağaçlar yüksek dozda radyasyon bulunduruyor ve insanların orada bulunması tehlikeli. Yine de vahşi hayvan yavaş yavaş buralara dönmeye başladı.

Uzmanlara göre nükleer kazada zarar gören bölgeden insanların taşınmasıyla buradaki hayvan nüfusu çoğalmaya başladı. Ekocenter devlet şirketinin radyasyon tarama grubu şefi Denis Vişnevskiy, Sputnik'e verdiği mülakatta şunları anlattı: "Uzmanlar ve jeologlar, kaza tarihinden sonraki 5 yıl içinde hayvan türlerinin döndüğünü ve ekosistemlerin yeniden yapılandığını kaydetti. Kazadan 5 yıl sonra bu bölgede ‘yaşam yeniden başladı' diyebiliriz."

Kazadan sonraki ilk senelerde bölgedeki kemirgenlerin sayısının arttığını anlatan Vişnevskiy, "Kazadan önce ekenekler ekilmişti. Kazadan ve insanların tahliyesinden sonra bu ekeneklere fare ve diğer kemirgenlerin sayısı çoğaldı" dedi.

400 OMURGALI TÜR YAŞIYOR

Şu an Çernobil bölgesinde yaklaşık 400 omurgalı hayvan türü yaşıyor ve 4 bine yakın bitki türü var. Ormanlarda sıklıkla geyik, karaca, yabandomuzu, ceylan, kurt, vaşak ve hatta buralarda 100 yıldan fazla bulunmayan kahverengi ayı türlerine rastlamak mümkün. Ayılar genel olarak komşu Belarus topraklarında yaşıyor, fakat zaman zaman ‘buralara konuk oluyor' ve bu bölgeye yerleşmesi zamana bağlı.

Hükümet tarafından kısa zaman önce kurulan koruma bölgesinde Kırmızı Liste'ye alınmış hayvanlar da yaşıyor. Çernobil'in ormanlarında kurulmuş gizli kameraların çektiği ve internet süsleyen fotoğraflar, nesli tükenmekte olan hayvanların da bu bölgeye geldiklerini gösteriyor.

Vişnevskiy, "Terk edilmiş bölgede türüne nadir rastlanan 19 çeşit hayvan, özellikle puhu kuşu, deniz kartalı, siyah leylek ve bataklıkların nüfusunu oluşturan daha birçok kuş türü yaşıyor. Memeli hayvanlardansa vaşak, porsuk ve su samuru var" diye konuştu.

HAYVANLARI TESPİT ETMEK KOLAY DEĞİL

Olumlu yaşam şartlarına rağmen radyasyonun olumsuz etkileri hala sürüyor, ancak genetik sapmaları olan hayvanları tespit edip yakalamak ve incelemek, bilim insanları için kolay bir iş değil, zira mutant hayvanların yaşam süresi pek uzun oluyor.

Bilimcilerin sapmaları incelemek üzere şimdi de belli aralıklarla hayvanları yakaladıklarını söyleyen Vişnevskiy, "Kazadan sonra ilk 5 yıl bilimciler, uzaklaştırma bölgesindeki sapmaları araştırmakla meşguldü. Bu çalışmalar az da olsa şimdi de devam ediyor. Çok pahalı bir iş ve maddi imkânlar yetersiz… Elbette ki radyasyon, bölgedeki hayvanları ve bitkileri etkiliyor. Genetik olarak birçok sapmayla karşılaşıyoruz. Ancak radyasyonun oradaki hayvan sayısını ve türlerin zenginliğini fazla etkilemediğini kesin olarak söyleyebilirim" ifadelerini kullandı.

Vişnevskiy, en yaygın sapmanın albinizm (pigment eksikliği) olduğunu belirtti. Uzmanların hayvanların dış görünümünde sapmalar tespit ettiklerini kaydeden uzman, hayvanlarda genetik olarak başka sapmaların da gözlendiğini ifade etti.

Vişbevskiy, Ukraynalı araştırma ekiplerinin radyasyonunu hayvanlara yaptığı etkiyi daha detaylı bir şekilde araştırmalarını sağlayacak yeterli finansman olmadığını, ancak diğer ülkelerden gelen uzmanların da benzer çalışmalarda buşunduğunu vurguladı.

‘HASAT TOPLAYIP, GECELERİNİ TESİSLERDE GEÇİRİYORLAR'

İnsanların terk ettiği kaza bölgesindeki altyapı tesisleri ve evler 30 yıl sonra tamamen harabe haline gelmiş durumda. ‘Hayalet şehir' de denen ve eskiden yaklaşık 50 bin kişinin yaşadığı Pripyat, doğa ile kucaklaşmış durumda, eskiden cadde ve sokakların olduğu yerlerde şimdi sık çalılıklar mevcut. Kentteki stadyum, ancak tribünlerinden tanınabiliyor, eskiden futbol sahası olan alan ise tamamen ormana dönmüş. Burada insan ile doğa arasındaki sınır tamamen silinmiş olduğu için hayvanlar bu ortama korkusuz bir şekilde girip yaşıyor.

Vişnevskiy, "Son araştırmalar, hayvanların insanların terk ettiği altyapı tesislerini aktif bir şekilde kullandıklarını gösteriyor. Hayvanlar terk edilmiş yerlere girip, binalarda, eski çiftliklerde yaşıyor… Her sonbahar mevsiminde vahşi hayvanlar, meyve bahçelerinin bulunduğu terk edilmiş köyleri ziyaret ediyor, bahçelerdeki meyveleri, elma ve armutları topluyor" diye konuştu.

Terk edilmiş bölgeye gelmek isteyenler için turlar, popüler hale geldi. Kısa bir zaman önce Çernobil kazasının yaşandığı bölgeyi görmek isteyen turistler için ilk 100 kişi kapasiteli hostel açıldı.

Terk edilmiş bölgenin devlet işletmesi başkanı Vitaliy Petruk, Çernobil'e gelen turistlerin sayısının giderek arttığını, 2015'te bölgeyi 16 bin kişi, 2016'da ise 32 binin üzerinde kişi ziyaret ettiğini aktardı.