Koç Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Önder Ergönül, maymun çiçeği hastalığının görüldüğü ülkeleri, semptomlarını ve tedavisini Radyo Sputnik’te Ali Çağatay’la Seyir Hali programında anlattı.
Prof. Dr. Ergönül, maymun çiçeği hastalığı konusunda genel bilinenleri “Büyük bir korku ya da panik yapacak bir durum yok aslında yani Kovid-19’da olduğu gibi müthiş bir yayılma ve ilerleme beklemiyoruz. Maymun çiçeği, çiçek hastalığını çağrıştırıyor. Aslında maymunlarla ilişkisi de tartışılır. İsmi o şekilde konmuş ama maymunlardan kaynaklı olduğunu söylemek zor fakat yine hayvanlar, zoonotik bir enfeksiyon. Kovid-19’da hatırlarsak , pangolin ve yarasalar ilk başlarda daha çok konuşuluyordu. Sonradan dikkatler aşı ve tedaviye kaydı. Bundan sonra pandemi olursa yine zoonotik olma ihtimali yüksektir. Bu çerçevede Afrika’da daha önce görülmüş bir hastalık, 1950’lerden beri görünmüş durumdadır. Biliniyor, çiçekten farklıdır. Çiçek hastalığının resimleri dolaşıyor bazen sosyal medyada ama bu o değil. Sorun nedir? Gelişmiş ülkelerde saptandığı zaman daha çok ilgi çekiyor ve etki uyandırıyor. Şu anda ise en çok İspanya, Portekiz, Kanada ülkeleri olmak üzere İngiltere, Amerika ve bazı Avrupa ülkelerinden bildirildi” diye açıkladı.
‘Deride döküntüler halinde kendisini gösteriyor’
Maymun çiçeği hastalığının semptomlarını betimleyen Prof. Dr. Ergönül, bulaşma yöntemlerini “Hastalık diğer görüntüsü ortak viral hastalıklarda olduğu gibi sanki gripmiş gibi başlayıp daha sonra da deride döküntüler halinde kendisini gösteriyor. Tanıyı öyle koyabiliyoruz. Klinik özelliklerden mümkün değil. Nasıl bulaşıyor? Kişisel temas söz konusu olduğunda deri ile temas önemlidir. Daha büyük damlacıklarla solunum yolu itibariyle bulaşabilir ama Kovid-19’daki müthiş hızlı yayılmasının nedeni daha küçük damlacıklarla bulaşmasıydı. O müthiş bir hız kazandırdı ama burada böyle bir hız beklenmiyor çünkü yakın temas bulaşma olabilmesi için önemlidir. Kişinin kullandığı malzemeler, giysileri ya da bulaşmış cansız yüzeyler ve onunla temas eden başka kişiler nedeniyle bulaşabilir. Hasta olmuş kişilerin çok yakınlarına bulaşabilir. Dolayısıyla vaka sayısı 150 açıklanan burada müthiş bir artış diyemeyiz” diye sıraladı.
‘Tedavi için etkili olduğu bir ilaç var’
Prof. Dr. Ergönül, maymun çiçeğine etkili ilaçlar konusunda “İnsanlar çok duyarlı bu tür şeylere, geçen hafta maymun çiçeği yerine bu sefer akut hepatit konuşuluyordu. O da belli seyrinde gidiyor. Eş zamanlı birkaç ülkede saptanması birden bire merak uyandırıyor. Bu da global dönemin özelliklerinden biri olsa gerek. 20 sene hata 10 sene önce olsa bu kadar olmazdı. İnsanlarda duyarlılık arttığı için ek bir pandemi bekliyorlar. Bence olacak ama bu kadar yakın vadede olmasını beklemek doğru değil. Yine ansızın bastırabilir. Tedavi için etkili olduğu bir ilaç var. Öldürücü bir hastalık değil. Çocuklarda etkili olduğunu biliyoruz. Bazı çocuklarda ölüm vakaları bildirildi fakat o çocukların detaylı özelliklerini bilmek gerekir. Ek bir hastalıkları veya problemleri var mıydı? Bu tıpta çok önemlidir. Bu net olarak konulmuş değil ama ölüm oranı zaten düşük, tedavi etmeye bile gerek kalmayabilir ama ilacı var. Türkiye’de yok henüz o ilaç o yüzden onun detayına şu anda girmeyebiliriz. İlla alma çabasına girmek çok gerekli değil şu anda. Çiçek aşısı olanlar avantajlı, koruduğu biliniyor” diye konuştu.