ABD öncülüğündeki yabancı güçlerin çekilmesiyle Taliban'ın hakimiyetine geçen Afganistan'da tahliyelerin gerçekleştirildiği Kabil Havaalanı'nı dün vuran intihar saldırılarında 13'ü Amerikalı asker onlarca kişi ölür ve 18'i Amerikalı asker 150 kişi yaralanırken, gözler faillere çevrildi.
Kabil Havaalanı saldırılarına çok sayıda kayıp veren Taliban'ı 15 Ağustos'ta başkent Kabil'i ele geçirdiğinde tebrik eden İslamcı örgütler arasında yer almayan IŞİD'in bölgesel kolu IŞİD-Horasan'dan sorumluluğu üstlenme açıklaması geldi. Bu da IŞİD-Horasan (İslam Devleti-Horasan) kimdir, nedir sorusunu beraberinde getirdi.
IŞİD'in 2014'te Irak-Suriye'de halifelik ilan etmesinden birkaç ay sonra, Pakistan Talibanı'ndan ayrılan bazı militanlar Afganistan'daki bir kısımla birleşerek IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi'ye biat edip IŞİD'in bölgesel kolunu kurdu. 2015'te IŞİD merkezi liderliği tarafından resmen açıklanan bölgesel kol, Afganistan'ın kuzeydoğusundaki Kunar, Nangarhar, Nuristan vilayetlerine kök salarken, başkent Kabil dahil Afganistan ve Pakistan'ın diğer bölgelerinde uyuyan hücreler oluşturdu.
Halihazırdaki gücü hakkında 500 ile binlerce militan arasında değişen tahminler yapılan örgütün adındaki Horasan, bugün Afganistan, Pakistan, İran, Orta Asya ülkelerine dağılmış olan bölgenin tarihsel ismi.
Şiiler diye doğumevindeki kadınları katletti
Afganistan-Pakistan'da son yılların en kanlı saldırılarını düzenleyen, her iki ülkedeki cami, mescit, meydan ve hatta hastanelerde sivilleri katleden IŞİD'in yerel kolu, özellikle Şiiler başta olmak üzere 'kafir' saydığı mezheplerden Müslümanları hedef aldı. Geçen yıl Kabil'in Şii mahallesinde Sınır Tanımayan Doktorların işlettiği doğumevini basıp yeni doğum yapmış ya da doğum yapmayı bekleyen 16 kadını katletmesi, dünyayı dehşete düşürdü.
Bombalı saldırılar ve katliamların ötesinde, hem yabancı güçler hem de Taliban karşısında tutunamayan ve toprak kontrol etmeyi başaramayan IŞİD-Horasan, askeri yenilgilerin ardından şehirlerdeki gizi hücreler üzerinden çok ses getiren büyük saldırılara odaklandı.
IŞİD'e göre Taliban 'mürtet'
Her ikisi de Sünni mezhebinden olan ve cihadın gerçek sancaktarı olma iddiasıyla rekabet eden Taliban ile IŞİD-Horasan, kanlı bir savaş içinde. 2019'da IŞİD-Horasan'ın toprak ele geçirme çabalarının başarısızlığa uğramasının ardından Taliban muzaffer çıkarken, IŞİD açıklamalarında Taliban'dan dinden dönmüş manasında 'mürtet' diye söz ediliyor.
'Taliban cihatçılara ihanet etti'
ABD Başkanı Joe Biden'ın 31 Ağustos'a dek tümden çekilme kararının zeminini oluşturan selefi Donald Trump'ın Şubat 2020'de Taliban'la yaptığı anlaşmayı da kınayan IŞİD, Taliban'ı 'cihat davasını terk etmekle' suçladı. Kabil'i ele geçirdiğinde Taliban'ı tebrik etmeyen ve ardından yayımladığı yorumda, 'Afganistan'ın ABD ile müttefiklere yönelik saldırılar için üsse dönüştürülmesine izin vermeyeceğini' vaat eden Taliban'a 'ABD ile anlaşarak cihatçılara ihanet' suçlamasını yöneltti. Kendi adına 'cihat için sonuna dek savaşma' sözü verdi.
IŞİD-Horasan'ın ilk emiri ve komutanı Pakistan vatandaşı Hafız Said Han, onun yardımcısı da eski Taliban üyesi ve Guantanamo esiri Abdul Rauf Aliza'ydı. İkilinin ABD'nin 2015 ve 2016'da düzenlediği hava saldırılarında öldürülmesinin ardından, halihazırdaki lider, Taliban bağlantılı Hakkani örgütünde orta düzey komutanlık yapmış Şahap el Muhacir.
ABD Büyükelçisine saldırı hazırlığı ortaya çıkarıldı
Washington merkezli Uluslararası Stratejik Çalışmalar Merkezi'ne (CSIS) göre 2017 ve 2018'de sivillere yaklaşık 100 saldırı düzenleyen IŞİD-Horasan, ABD, Afganistan ve Pakistan güçleriyle yaklaşık 250 çatışmaya girdi. Geçen yıl Kabil Üniversitesi baskını, başkanlık sarayı ile Kabil Havaalanı'na roket saldırılarının sorumluluğunu üstlenen örgüte ocak ayında ABD Büyükelçisi Ross Wilson'a suikast hazırlığı ihbarı üzerine düzenlenen operasyonda çok sayıda üyesinin yakalandığı açıklandı.
BM: 2200 savaşçıdan oluşan çekirdek gruba sahip
Birleşmiş Milletler'in (BM) haziranda yayımladığı rapora göre, son yıllarda toprak kayıplarının ardından yaklaşık 1500-2200 savaşçıdan oluşan bir çekirdek gruba sahip olan ve bunu daha küçük hücrelere dağıtan örgüt, IŞİD'le iletişimi sürdürürken ABD'nin geri çekilmesi sonrası süreci göz önünde bulundurarak aktif bir sosyal medya varlığını devam ettiriyor.
IŞİD-Horasan'ın üstlendiği dünkü Kabil Havaalanı bölgesine çifte saldırı, göz göre göre geldi. Biden, salı günü yaptığı açıklamada, 'IŞİD'e bağlı grubun havaalanını hedef almak ve hem ABD ile müttefik güçlere hem de masum sivillere saldırmak istediğini' söyledi. Ardından Britanya gibi müttefik ülkeler, 'IŞİD tehdidi nedeniyle tahliye için havaalanına seyahat edilmemesi' uyarısında bulundu. Buna rağmen ABD'nin çekilme fiyaskosunun neden olduğu tahliye kaosunda beklenen saldırılar gerçekleşti.