AB’ye üye ülkelerin dışişleri bakanlarını buluşturan Dış İlişkiler Konseyi, 22 Mart’ta Brüksel’de toplanıyor. 25-26 Mart’ta ise AB Liderler Zirvesi yapılacak.
Türkiye’nin de görüşüleceği zirveler yaklaşırken Reuters, AB’nin Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) üst düzey yetkililerine yeni yaptırım uygulama kararını dondurduğunu duyurdu. Haberde, AB'nin, ABD Başkanı Joe Biden'ın Türkiye'ye yaptırımların uygulanmaması talebine uyduğu belirtildi.
Türkiye açıkladığı yeni reform paketleri ile Avrupa’ya yeni mesajlar gönderirken HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi ve HDP’ye kapatmadavası açılmasına AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile AB Komisyonu Komşuluk Politikası ve Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi’den tepki geldi.
‘Biz, iç politikayı eleştirdiğimiz sürece bu ters tepiyor’
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) AB Çalışmaları Merkezi Direktörü Nilgün Arısan Eralp, Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, AB’de, Türkiye’ye ilişkin “artık içeride yapılan reform açıklamaları uygulamaya geçmediği sürece inandırıcılığı yok” şeklinde bir algı oluştuğunu ifade etti.
Eralp, AB’nin Türkiye’ye ilişkin bakışının tamamen değiştiğini belirterek şunları söyledi:
“Türkiye’yi önemli bölgesel gücü olan bir ülke olarak görüyorlar. Ancak her ne kadar müzakere süreci resmi olarak devam ediyorsa da fiilen durdu ve artık Türkiye’yi bir aday adayı ülke olarak görmüyorlar. AB liderlerinin birçoğunda, ‘Hiçbir yaptırım gücümüz yok. Biz, iç politikayı eleştirdiğimiz sürece bu, ters tepiyor. Biz, Türkiye ile bölgenin istikrarını bozmayacak bir ilişki kurmak istiyoruz’ şeklinde bir görüş var. Açıkçası içeride ne olup bittiği konusunda AB liderleri çok fazla ilgilenmiyor. Biden yönetimi ile Türkiye’ye yönelik bir işbirliği yapacaklarını söylemişlerdi. Biden yönetimi de dış politikada demokratik değerlere çok önem vereceğini belirtiyor. Daha o konuda nasıl bir işbirliği olacak, uygulamaya nasıl yansıyacak bilmiyoruz.”
‘Türkiye, Doğu Akdeniz’de istenileni yaptı’
‘Biden’ın da telkiniyle TPAO’ya yaptırımdan vazgeçildiği’ iddiasını değerlendiren Eralp, bu konunun yanlış yorumlandığını ifade etti:
“Uygulanması planlanan yaptırımlar iç politikadaki gelişmeler ile ilgili değildi. Bu yaptırımlar, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de tek yanlı, zaman zaman militarist bir politika uygulamasına karşı öngörülüyordu. Şu anda Türkiye, Doğu Akdeniz’de bir ‘mola’ ilan etmiş durumda. Yani doğalgaz aramalarını durdurdu, Yunanistan ile istişari görüşmeler devam ediyor, İsrail ve Mısır ile yeni ilişkiler kuruyor. Türkiye, Doğu Akdeniz’de istenileni yaptı. Ve yaptırımlar uygulanmaya konmayacak. Yani AB ve Biden kendi içinde çelişkili değil.”
‘Yeni bir mülteci işbirliğine gidilmesi için atıfta bulunulabilir’
AB Liderler Zirvesi’nin Türkiye ile ilgili gündemini de değerlendiren Nilgün Arısan Eralp, “Önümüzdeki zirvede yaptırımdan bahsedilmeyeceğini düşünüyorum” dedi ve şunları ekledi:
“Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki politikası olumlu bulunacak ve devamı istenecek. Yalnız Türkiye’ye bir pozitif gündem teklif edilmişti. Ticaretin kolaylaştırılması, insani ilişkilerin yoğunlaştırılması, yüksek düzeyli diyalogun tekrar başlaması, mülteciler konusunda yeni bir işbirliği ve Gümrük Birliği’nin yenilenmesi bu pozitif gündemin parçalarıydı. Bu ayın sonundaki zirvede yeni bir mülteci işbirliğine gidilmesi için atıfta bulunulacağını ama pozitif gündemin diğer maddelerinin Haziran’daki zirvede ele alınacağını düşünüyorum. Çünkü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun son Brüksel ziyaretinde Gümrük Birliği’nin yenilenmesi için yine siyasi koşullara atıfta bulunulduğuna dair duyum aldım.”
Erdoğan'la görüştüler
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün, Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile videokonferans görüşme gerçekleştirdi.
Açıklamada, 25-26 Mart'ta düzenlenecek AB Liderler Zirvesi öncesinde yapılan görüşmede, 10 Aralık 2020'deki AB zirvesinden sonraki durumun değerlendirildiği, ayrıca Doğu Akdeniz’deki durum, Kıbrıs müzakereleri ile Türkiye-AB ilişkilerinde gelinen noktanın ele alındığı belirtildi.
AB tarafının gerginliğin düşürülmesinin devamının önemine ve daha pozitif bir AB-Türkiye gündemi için güven tesisinin güçlendirilmesine işaret ettiği kaydedildi.