“Irak’ta bu yaz harekat yapılacak açık ve net. Türkiye’nin ABD ile anlaştığını değerlendiriyorum’

“Hep yeni dünya düzenini konuşuyoruz. ABD başta olmak üzere bütün ülkeler yeni dünya düzeni için kendi taraflarını toplamaya çalışıyor. Çin’i ve Rusya’yı düşman ilan ettiler, arkasından Rusya’yı bir savaşa zorladılar. Her ne kadar Rusya taarruz ettiyse de ABD, Rusya’yı savaşa zorladı. Bir ölüm-kalım meselesi. O hesaba göre Batı rahatlayacaktı; Rusya’da isyanlar çıkacaktı ve kısa süre içinde ABD, Rusya’yı fethedecekti. Ya iktidar değişecekti ya da Rusya parçalanacaktı. Çünkü 17 milyon kilometrekarelik bir ülkenin, ABD dünya düzenine karşı durması istenmiyordu. O bakımdan, Rusya’yı yıpratmak gerekiyordu ve bir yıpratma savaşı başlattılar.

Ama muvaffak olamadılar. Evdeki hesap çarşıya uymadı. Ne mühimmat stokları ne de komutanları yeterli oldu. Ve Avrupa, kendi savunması için mühimmat stoklarını yeniden toparlamaya çalışıyor. Para da yok. Çin’i düşman ilan ettiler. Avrupa’nın, İngiltere dahil olmak üzere Çin ile ticari ilişkileri vardı. O da gidince kime satacaklar malı? Bu kriz süresi boyunca daha çok Güneydoğu Asya’ya ve Ortadoğu’ya mal satmışlar. Bu krizden en çok faydalananlar Asya ülkeleri oldu. Hatta Rusya’ya uygulanan ambargolarda bile öyle oldu. Dolayısıyla geldiğimiz ortamda ABD, bölgesel çıkış yolları arıyor. Artık sadece Rusya yok. Rusya ile beraber Çin var. Çin’in Kuşak ve Yol projesi ve hazırlıkları var. Ortadoğu var.”

“Ortadoğu birbirine girmiş durumda, ABD’yi güçlendirecek bir yardımcı gerekiyor. Jeopolitik vasıtasıyla en iyi durumda olan Türkiye. Türkiye’nin jeopolitiği, son gelişmelerden sonra oldukça gelişti, daha elle tutulur hale geldi. Şimdi ABD; hem Balkanlar’da hem Karadeniz’de hem de Ortadoğu’da, Türkiye’yi kendisine stratejik ortak olarak hazırlıyor. İsim olarak vardı ama şimdi gerçekten hazırlıyor.

Bakın, İsveç’in, Finlandiya’nın NATO’ya girmesi, ABD için çok önemliydi. Bunlar yapıldı ve Türkiye’nin önü F-16’larda ve diğer konularda açıldı. İki tarafın da beklentileri var. ABD’nin menfaatleri bölgeyi kontrol etmek, İsrail’in güvenliğini sağlamak, Karadeniz’i kontrol etmek. Kızıldeniz ve Süveyş’in kapanması onların pek umurunda değil. Kapanması belki daha çok işlerine geliyor zira Ortadoğu’dan giden petrolün bir kısmı Rusya petrolü. Azerbaycan’dan da enerji almayacaklar. İsrail üzerinden alacaklar. İşte o IMEC Koridoru da buna hizmet eden bir koridor. Bunu yapmak için de Türkiye’ye ihtiyaçları var.

Neden var? Çünkü Türkiye’nin yeri önemli. Bölgede bu işi yapacak başka bir ulus devlet yok. Rusya’yı ve İran’ı dengeleyecek başka ülke yok. Bir ara gerildik biliyorsunuz, Ege Denizi’nde birtakım faaliyetler yaptılar. Türkiye Boğazları kapattıktan sonra, Girit’e kadar olan bölgenin de kapandğını Rusya’ya göstermek ve Rusya’yı karaya fiziken hapsetme konusu gündeme geldi.

“Irak’taki durum şöyle farklı: Kuzey Irak’ta referandum yaptılar ama ABD istemedi. Neden? Çünkü ABD’nin hesabı, Irak’ı merkezden yönetmek. Orada Kürtlere bağımsız devlet kurma niyetleri olmadı. Bağdat’ta, Kürtlerin güçlü olduğu bir hükümet olması lazım ki, onlar doğrudan Irak’ın tamamını ve İran’ı etkileyebilsin... Ama Suriye’de hesabı çok daha farklı. Orada bir devletçik, üçlü-dörtlü federasyon kurmaya çalışıyorlar. Oradaki hesaplarından vazgeçeceklerini sanmıyorum. Neden Türkiye gidip geliyor, Suriye ile ilgili konuşuyor? Şimdi ABD’nin bir planı var. YPG-PYD’yi alıp Suriye ordusu altına sokmayı ve anayasada yer almalarını sağlamayı amaçlıyor. Böyle bir çözüm bulmak istiyorlar. Ama Türkiye, bu çözüme karşı.

Türkiye’nin de kendi planı var. ABD kendi planını masaya koymadan Türkiye, kendi planını hem ABD’ye, hem Irak’a, hem Suriye’ye hem de Rusya’ya anlatması gerekiyor. Türkiye’nin planı orada bir devlet veya federasyon kurulması değil. Bu safhada Türkiye de Amerika da kendi planını anlatıyor. Amerika’nın planlarını biraz evvel söyledim. Suriye’yi Esad’ın yönetimi altında birkaç parçaya ayırmak. Bu arada Türkiye’nin rahatsız olduğu PYD-YPG’yi de Suriye ordusu altına sokmak istiyor. Hatta PYD’liler de şunu istiyor: Bütün olarak girmek istiyorlar. Suriye Milli Savunma Bakanlığı altına eklemlenmek istiyorlar. Bu tabii Türkiye için bir tehdit. Orada hazır yerleşmiş, kurumsallaşmış bir yapı olacaak. Suriye’nin gücü, sınırlarını kontrol etmeye yeterli değil. Ne Rakk’yı, ne Deyr ez Zor’u ne bizim sınırlarımızı kontrol edebilecek durumda değil. O yüzden Rusya’dan ve İran’dan faydalanıyor. PYD’nin Suriye çatısı altına girmesi, eğer ABD hesabına göre gerçekleşirse, IŞİD tehdidiyle beraber gerçekleşecek. O PYD gücü hudutları koruyacak, IŞİD’le mücadele edecek. Gerçekten Irak’tan Suriye’ye, oradan da İsrail’e doğru geçişler var. Onları da önlemek istiyor ABD.”

“İki tarafın da savunma sanayini vurgulaması, ABD’nin ARGE gruplarına destek vermesi, bazı parçaları vermesi, Türkiye açısından çok önemli. Bunun anlamı şu: Savunma sanayi alanında Türkiye ve ABD bir araya gelebilir. Türkiye eğer şu anki gibi Rusya ve Çin ile ilişkilerini iyi götürebilirse bu işin sonunda ABD ile yakından çalışma imkanı bulan, ABD silah ve teknolojilerini kullanan hale gelebilir. Tabii ilişkiler bozulursa bilemem. Ama bu konu yavaş yavaş filizleniyor. Yeniden deneniyor. Ben Türk-Amerikan ilişkilerinin çok daha iyi seviyede olacağını düşünüyorum.

Mesela Hakan Fidan’ın gitmesi, Irak’ta harekata yeşil ışık yakılması, Suriye’nin konuşulması… Ve Zelenskiy’nin Türkiye’ye gelmesi de çok önemli. Zelenskiy’nin ziyareti Rusya tarafında ‘Acaba Türkiye silah yardımı mı yapılıyor’ şüphesi oluşturdu. Zelenskiy de ifade etti. Ortak silah fabrikaları, savunma sanayisi tesisleri kurulduğunu belirtti. Bunların hepsi Rusya tarafından farklı algılanır. Ama Türkiye bu süreci çok iyi idare etmek durumunda. Baktığınız zaman Türkiye belki eski günler kadar olmasa bile ona bir yakınlık kurabilir.

Savunma sanayisiyle ilgili de şunu söyleyebilirim. F-16’lar gelir ve gelmeleri 4-5 sene sürmez. İlk aşamada Türkiye’nin eksikliğini kapatacak malzemeler gelir. Türkiye’de eldeki malzemelerin 5 seneye eskiyeceği söyleniyor. Büyük ihtimalle ABD’den ilk birkaç parti kullanılmış, 70 serisi F-16 gelebilir. Amerikalılar F-35 teklifi yapabilir. Ama hepsi bir anda olmaz. Bugün Savunma Bakanı da ’23 milyar dolarlık bütçenin hepsiyle uçak alacak değiliz’ dedi. O çok büyük bir para. Kendi uçak projemizi, silah projelerimizi de zorda bırakır. Parayla olan şeyler bunlar. Bunların bazı malzemelerini ABD’den, Kanada’dan alıyoruz. Her şeyi üretmeye gerek yok zaten. Bana kalırsa Zelenskiy’nin gelişi, ABD ile temaslar, hem Ortadoğu’da hem de Avrupa-Ukrayna’da kullanışlı olarak Türkiye ön plana çıkıyor. Yaşananlar bunun göstergesi.”