00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
HABERLER
07:00
5 dk
HABERLER
09:00
6 dk
HABERLER
11:00
5 dk
DÜNYA HABERİ
11:10
11 dk
PARANIN HAREKETİ
11:30
10 dk
HABERLER
12:00
3 dk
HAFTANIN KEYFİ
14:05
54 dk
HABERLER
15:00
5 dk
SPOR BÜLTENİ
15:30
5 dk
HABERLER
16:00
5 dk
HABERLER
17:30
10 dk
HABERLER
18:00
11 dk
HABERLER
19:00
8 dk
HABERLER
11:00
6 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
12:00
1 dk
SESLİ HABER
Ukraynalı muhalif siyasetçi: Ukrayna tamamen yıkıldı
12:09
2 dk
SESLİ HABER
İran, İsrail'e düzenlediği saldırıda bu silahları kullandı
12:37
3 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
13:00
1 dk
HAFTA SONU HALLERI
Erdal Kaplanseren'le Hafta Sonu Halleri
13:05
115 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
15:00
1 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
16:00
1 dk
SESLİ HABER
Alman gazeteci: Batı gerçeklerle yüzleşmeli
16:09
2 dk
SESLİ HABER
‘Yeni bir saldırı yaparlarsa tamamen mağlup olacaklar’
16:20
2 dk
SESLİ HABER
‘Saldırı, ülkedeki birlik beraberliği pekiştirdi’
16:33
2 dk
SESLİ HABER
Rusya’dan en çok doğalgaz alan AB ülkesi belli oldu
16:45
2 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
17:00
1 dk
SESLİ HABER
Eski CIA uzmanı: Rusya’ya yönelen ülkelerin sayısı artıyor
17:08
1 dk
SESLİ HABER
Zelenskiy: Bu olmazsa Ukrayna geri çekilecek
17:19
1 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
18:00
1 dk
SESLİ HABER
İsrail hava üslerine en az 9 füze isabet etti
18:08
2 dk
SESLİ HABER
Rusya'dan ABD'ye 'nükleer silah' mesajı: Fazla umutlanmayın
18:21
4 dk
SESLİ HABER
Ukrayna Genelkurmay Başkanı’ndan itiraf: Rusya başarıyor
18:36
2 dk
SESLİ HABER
Polonya liderinden Zelenskiy’e ret: Veremeyiz
18:48
2 dk
SESLİ HABER
İngiltere, yasadışı göçmenleri Ermenistan’a göndermeye hazırlanıyor
19:03
2 dk
SESLİ HABER
ABD askerlerinin kovulduğu ülkeye Rus uzmanlar geldi
19:15
3 dk
SESLİ HABER
E. Hava Korgeneral Karakuş: Bu değişiklik ile Türkiye, Doğu Akdeniz'de etkinliğini artırdığımı ilan etti
19:29
3 dk
SESLİ HABER
Zelenskiy: Bu olmazsa Ukrayna geri çekilecek
19:42
1 dk
SESLİ HABER
Rus siyasetçiden Macron’a: Yaptığı gevezelik
19:53
3 dk
SESLİ HABER
‘İsrail’in amacı ABD ve İran’ı karşı karşıya getirmek’
20:05
2 dk
SESLİ HABER
AB’nin Rusya’dan ithalatı en üst seviyeye çıktı
20:18
2 dk
SESLİ HABER
Kiev, 2025'e kadar dayanmak için Paris'in kapısını çaldı
20:31
2 dk
SESLİ HABER
İsrail’le işbirliğine karşı çıkan çalışanlar kovuldu
21:04
2 dk
DünBugün
Geri dön
Adana107.4
Adana107.4
Ankara96.2
Antalya104.8
Bursa101.4
Çanakkale107.2
Diyarbakır89.6
Gaziantep104.3
Hatay106.1
İstanbul97.8
İzmir91.0
Kahramanmaraş92.3
Kayseri105.5
Kocaeli90.2
Konya88.6
Malatya106.0
Manisa101.0
Mardin92.2
Ordu99.6
Sakarya90.2
Samsun107.7
Sivas104.2
Şanlıurfa95.3
Trabzon102.4
Van88.0
 - Sputnik Türkiye, 1920
Ukrayna krizi
Batılı ülkelerin Ukrayna'ya silah tedarik etmeye dönük hamleleri ülkede krizi tırmandırdı. Ukrayna ordusu, güçlerinin neredeyse yarısını ülkenin doğusundaki çatışma hattına yığdı. 2021'de Ukrayna'ya 650 milyon dolardan fazla askeri yardım sağlayan ABD, Kiev’e silah göndermeyi sürdürüyor.

Neo-Nazilerin yükselişinden sivil katliamlara: Ukrayna iç savaşının 8 yılı

© REUTERS / Gleb GaranichUkraynalı neo-Naziler
Ukraynalı neo-Naziler - Sputnik Türkiye, 1920, 01.06.2022
Abone ol
Özel
Rusya’nın Ukrayna askeri operasyonunu başlatmasından bu yana gözler Donbass’ta. Sputnik, Ukrayna’da iç savaşın başladığı 2014 yılından beri bölgede neler yaşandığını ve Ukrayna krizine giden süreci derledi.
Rusya’nın, Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin talebi üzerine Rus asıllı bölge halkını Ukraynalı neo-Nazilerden korumak adına başlattığı operasyon 70. gününe girmek üzere. Batı medyası tarafından süreç, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 21 Şubat’ta Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin liderleriyle tanıma ve iş birliği anlaşmalarını imzalaması ile başlıyor gibi lanse ettirilse de bu ‘ayrılıkçı’ bölgede çatışmalar 8 yıldır devam ediyor.
Peki Ukrayna’da iç savaşın başladığı 2014 yılından itibaren Donbass’ta neler yaşandı?

Ukrayna’da Neo-Nazilerin yükselişi

Ukrayna’da 90’lı yıllarda başlayan radikal milliyetçilik, ülkede cumhurbaşkanı olarak görev yapan Petro Poroşenko ve Vladimir Zelenski yönetimi döneminde resmi devlet gündeminin ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Zaman içinde Ukraynalı etnik üstünlükçülüğün yer ettiği ülkede, anti-semitizm ve Rusofobi fikri ortaya çıkarken, Nazizmin ‘kahramanları’ ve yardımcıları da yüceltildi. Babiy Yar kasabası da dahil olmak üzere Kiev, Jitomir ve Vinnitsa’daki Yahudilerin toplu katliamlarının düzenleyici ve katılımcısı olan, ardından da Nürnberg Duruşmaları’nda yargılanan Andrey Melnik, 130. doğum günü kutlanarak ‘onurlandırılan’ bu Nazilerden sadece biriydi.
Ukrayna'nın yasama organı olan Rada’nın, 2020 yılı 2364 sayılı kararına göre Naziler için dizenlenen diğer kutlamalar ise şöyle:
Dubno ve Rivne’deki 5 bin Yahudinin toplu katliamının düzenleyici ve katılımcısı olan Vasiliy Levkoviç’in 6 şubat tarihli 100. doğum yıldönümü
Rivne’de Yahudi karşıtı ‘Volın' gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni ve Rivne kentinde 25.000 Yahudiyi öldürmenin suç ortağı olan Ulas Samçuk’un 20 Şubat tarihli 115. doğum yıldönümü
Naсhtigall Taburu ve 201. Yardımcı Polis Taburunda görev yapan ve Polonyalıların toplu katliamları ile Beyaz Rusya’daki sivil nüfusa karşı cezai operasyonlara katılan savaş suçlusu Vasiliy Sidor’un 24 Şubat tarihli 110. doğum yıl dönümü
1941-1943 yıllarında Kiev’de Nazi Alman Ordusu'nun desteğiyle savaş suçlusu Melnik’in önderliğinde kurulan Ukrayna Ulusal Parlamentosu’nun liderlerinden Kirill Osmak’ın 16 Mayıs tarihli 130. doğum yıldönümü
SS Galiçya Tümeni'ni kurulmasının fikir babalarından Vladimir Kubiyoviç’in 23 Eylül tarihli 120. doğum yıldönümü
Ukrayna Milliyetçiler Örgütü militanı, Polonyalı ve Yahudilerin toplu katliamlarını düzenleyenlerden Vasiliy Galas’ın 12 Kasım tarihli 100. doğum yıldönümü

‘Kahramanlıkları’ müfredata eklenen ve caddelere isimleri verileni Ukraynalı SS subayları

Bununla birlikte Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’nin yönetiminde, Melnik, Ukrayna’nın resmi kahramanı ilan edilerek tüm etkinlikleri okul müfredatına eklendi. Halbuki Nürnberg Duruşmaları’nda Ukrayna milliyetçilerinin liderleri Stepan Bandera, Andrey Melnik Gestapo ve Abwehr ücretli ajan olarak nitelendirilmiş ve ‘milliyetçi faşist gruplar’ olarak kayıtlara geçmişti.
Ukrayna hükümetinin Nazi hayranlığı bununla da sınırlı kalmadı. Sembolik caddelerin, önemli meydanların ve tarihi alanların isimleri de Nazi 'kahramanları' ile değiştirildi. 2016 yılında Kiev’deki Aleksandr Suvorov Caddesi’nin ismi, Büyük Anavatan Savaşı sırasında Ukrayna ve Beyaz Rusya’daki sivillerin toplu infazlarının düzenleyici ve katılımcısı olan Mihail Pavlenko’nun isim ile değiştirildi. Pavlenko, 30’lu yıllarda, Üçüncü Reich’in himayesinde Ukrayna birimleri oluşturma önerisiyle Adolf Hitler’e başvuruda bulununan, işgal altındaki Sovyet topraklarında Yahudilerin katledilmesine ve sivillere karşı cezai etkinliklere katılan güvenlik taburlarının oluşumuyla uğraşan, SS Galiçya Tümeni faaliyetlerinin koordinatörlerinden biriydi.

Polonya ve İsrail tepki gösterdi

2019’a gelindiğinde Ukraynalı yetkililer tarafından kahramanlaştırılan Nazi işbirlikçileri Bandera ve Roman Şuheviç’in ismi, Kiev’deki Moskova Caddesi ve General Vatutin Caddesi’ne verildi. Yine aynı dönemde OUN liderlerinden biri olan Şuheviç’in bir başka anıtı İvano Frankivsk’te açıldı. Bu olay, Polonya ve İsrail’de tepkilere neden olmuştu. Fakat bu da SS subaylarının isimlerinin bu caddelere verilmesine engel olmadı.
2020’nin başlarında ise Kiev ve Lviv belediye yetkilileri, Nazi suç ortağı Bandera’nın doğum gününü kutlamak için yıllık geleneksel bir kutlama ve yürüyüş düzenleme kararı aldı. Daha önce 2018 senesinde Lviv İl Konseyi, 110. yıldönümü vesilesiyle 2019 yılını Bandera’nın yılı olarak ilan etmişti.

2014’te neler oldu?

21 Kasım 2013'te dönemin Ukrayna Başbakanı Nikolay Azarov, AB ile ortaklık anlaşması imzalama sürecinin askıya alındığını açıklamasının ardından AB yanlıları Kiev'deki Bağımsızlık Meydanı'na çıkmıştı. Daha sonra Maydan, güvenlik güçleri ile göstericiler arasında yaşanan çatışmaların merkezi haline gelmiş, onlarca kişi hayatını kaybetmişti. Batılı ülkelerce desteklenen bu ayaklanmaya katılanların Nazi yanlısı görüşleri sıklıkla bazına da yansıdı. Bandera ve Melnik’in portreleri her yere yerleştirildi. SS Panzer Tümeni ‘Das Reich’ amblemi altında hareket eden ‘Ukrayna Vatansever Örgütü', mitinglerde bulunanlar arasında beyaz ırkın egemenliği hakkında materyaller dağıttı. Daha sonra aynı amblemi kullanan Nazi Azov Taburu’nun da temeli oluşturuldu.

Gazeteciler Ukraynalı militanlar tarafından öldürülürken suçlular ceza almadı

2015 yılında Ukrayna ve Rusya’nın dostluğunu savunan gazeteci, yazar ve siyasetçi Oles Buzina öldürüldü. Bundan bir sene sonra da Azov Taburu ilişkin görüşlerini dile getiren ve Ukraynalı yetkililerin eylemlerini aktif olarak eleştiren gazeteci Pavel Şeremet, Kiev’in merkezinde arabasına bomba konularak öldürüldü. Şermet’in katil zanlıları olan Andrey Medvedko ve Denis Polisşuk da ceza almadı. Zelenski yönetimindeki Ukrayna Gazi İşleri Bakanlığı’na bağlı komisyona resmen üye olan iki zanlı, projeleri için devlet fonu almaya devam ediyor.

Bu süreçte Donbass bölgesinde neler yaşandı?

Donbass nüfusu 2014’te gerçekleştirilen darbeye itiraz etti. Donetsk ve Lugansk gibi doğudaki bölgelerinde, 'Anti-maydan gösterileri' düzenlenmeye başlandı. Bu gösteriler, Ukrayna Parlamentosu Rada'nın, Rusça'nın da içinde olduğu dillere bölgesel dil statüsü veren yasayı 23 Şubat'ta yürürlükten kaldırmasının ardından alevlendi. 7 Nisan 2014 tarihinde Donetsk İl Konseyi, DHC’nin Egemenlik Bildirgesi ve DHC’nin Devlet Bağımsızlığı Bildirgesi Yasası'nı kabul etti. Aynı hafta içinde kendini Ukrayna Cumhurbaşkanı Vekili ilan eden Aleksandr Turçinov, Donbass halkının kendi kaderini tayin etme arzusunu zorla yok ettiğini duyurdu. Bu da Ukrayna iç savaşının başlangıcı oldu.
2 Mayıs’ta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Ukrayna Anayasası'nı ihlal ederek Donbass nüfusuna karşı baskı uygulamaya başladı. 11 Mayıs 2014’te Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin kendi kaderini tayin edilmesine ilişkin referandum yapıldı. Yapılan oylamada DHC’nin bağımsızlığını destekleyenlerin oyu yüzde 89 olarak kayıtlara geçti.

Siviller katledilirken Batı sessiz kaldı

Uluslararası İnsani Hukuk uyarınca askeri faaliyetlere karışmayan sivillere yönelik saldırıların savaş suçu sayılmasına rağmen, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, darbeden itibaren geçen 8 yıllık zaman içinde düzenli olarak Donbass’taki konut, hastane, klinik, okul, anaokulları ve diğer sivil altyapı tesislerini bombalamaya devam etti.
2014’ten itibaren Donbass bölgesinde Ukraynalı güçler tarafından 5 bin 500 sivilin yaralandığı, 2 bin 600 sivilin de öldürüldüğü kayıtlara geçti. Buna karşın iç savaş boyunca Avrupa ülkelerinden herhangi bir tepki gelmedi.

Minsk Anlaşması Nedir?

2014 biterken Eylül ayında Minsk’te bi raraya gelen Ukrayna, Rusya ve AGİT temsilcileri, Donbass’taki durumun çözümü için masaya oturdu. Donetsk ve Lugansk’ta ateşkesi öngören bir belge olan Minsk Protokolü de böylece imzalanmış oldu. Fakat Ukrayna tarafının bölgeye saldırıları devam etti. Anlaşmadan yaklaşık bir ay sonra Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin bombardımanı altında 10’dan fazla sivil hayatını kaybetti. 2014’te Kasım ayında dönemin Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, cumhuriyetlerde emeklilik ve maaş ödemelerini tamamen sona erdiren ve Ukrayna’nın tüm devlet kurumlarını o topraklardan çeken bir kararname yayınladı. Bu süreçte Rusya, bölgeye insani yardımlar göndermeye devam etti.

İkinci Minsk Anlaşması

Şubat 2015’te ise ikinci bir Minsk anlaşması imzalanması için Almanya, Fransa, Ukrayna ve Rusya liderleri ile görüşmeler gerçekleştirildi. Daha sonra bu anlaşmalar BM Güvenlik Konseyi’nin özel bir kararıyla onaylandı.
İkinci Minsk Anlaşması'nın maddeleri arasında da şunlar yer aldı:
Acil ve kapsamlı bir ateşkes
Güvenli bölge oluşturmak için her iki tarafın tüm ağır silahlarının eşit mesafelerde geri çekilmesi
Ukrayna’da, 2015 yılı sonuna kadar ademi merkeziyetçiliğe odaklanan yeni bir anayasanın yürürlüğe girmesi gereken bir anayasa reformu yapılması
Fakat bu anlaşma da beklenen etkiyi yaratamadı. Ukrayna tarafının saldırıları altında Donbass halkı kayıplar vermeye devam ederken AGİT’in Özel Misyonu da güvenlik bölgesinde Ukraynalı ağır silahların varlığını tespit etmeye devam ettiği raporları yayınladı. Ademi merkeziyetçiliği amaçlayan anayasa reformu çalışmalarına hiçbir zaman başlanmazken, tam tersine Ukrayna yasama organı, Minsk Anlaşmalarına doğrudan aykırı olan yasaları kabul etmeye devam etti. Hatta öyle ki, Şubat 2022’de konuyla ilgili konuşan Zelenski, Minsk Anlaşmalarına yönelik olumsuz tutumunu doğrudan ifade ederek, “Ben maddelerin tümünden memnun değilim” demişti.

Göz ardı edilen anlaşmaların ardından düzenlenen Donbass operasyonu

Donbass’taki durum Şubat 2022’de tırmandı. Taraflar birbirlerini ateşkesi ihlal etme ve yerleşim yerlerini bombalamakla suçladı. Bu sırada DHC ve LHC’de genel seferberlik ilan edildi ve sivillerin Rusya’ya toplu olarak tahliye edilme süreci başladı.
DHC ve LHC Başkanları Denis Puşilin ve Leonid Paseçnik, Putin’e cumhuriyetlerin bağımsızlığını tanıması, savunma alanında da işbirliği sağlayacak bir dostluk ve işbirliği anlaşması imzalaması için çağrıda bulundu. 21 Şubat’ta olağanüstü bir Güvenlik Konseyi toplantısının ardından Putin, DHC ve LHC’yi tanıyan bir kararname imzaladı. Bundan tam üç gün sonra, 24 Şubat 2022’de Putin, Ukrayna topraklarının Batılı ülkeler tarafından askeri olarak suistimal edilmesi ve Nazilerce bölgenin güvenliğini tehdit etmesi nedeniyle özel bir askeri operasyon yapılacağını duyurdu.
Rusya - Donbass Operasyonu - Mariupol , Donetsk  - Sputnik Türkiye, 1920, 25.04.2022
Ukrayna krizi
Mariupol'e 8 yıl sonra dönen 'anti-Maydan' ruhu: Şehir, bu yıl yeniden Zafer Günü’nü kutlayabilecek
Haber akışı
0
Tartışmaya katılmak için
giriş yapın ya da kayıt olun
loader
Sohbetler
Заголовок открываемого материала