ABD Kongresinin ortak oturumuna ilk hitabında sağlık ve bilim alanına daha fazla yatırım vaat ederek "Kansere son verelim. Bu güce sahibiz" diye konuşan Başkan Joe Biden'ın kısa süre içerisinde mentollü sigaralara yasak teklifi açıklaması bekleniyor.
The Washington Post gazetesi, Biden'ın bu hamlesinin bazı sivil haklar örgütleri tarafından desteklendiğini yazdı. Zira sigara sanayinin neredeyse saldırgan taktiklerle mentollü ürün pazarlamasından en çok zararı siyah Amerikalıların gördüğü belirtildi.
Daha zararlı, daha zor bırakılıyor
2013 yılında yurttaşların başlattığı mentollü sigara yasağı kampanyasıyla ilgili mahkemeye yanıt verme süresi bugün dolacak olan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bugün Temsilciler Meclisi üyeleriyle konuyu görüşecek.
Biden'ın tasarısı da FDA'nın 2013 yılında mentolün normal sigaralara göre daha büyük sağlık riski oluşturduğu ve bırakmanın daha zor olduğu yönündeki raporuna dayanıyor.
Gençleri kandırıyor
FDA raporunda mentolün serinletici özelliklerinin sigara dumanının sertliğini maskelediği ve dolayısıyla gençlerin sigara içmeye başlamasındaki artışla ilişkili olduğu da kaydedilmişti.
Yeşilay gruplarının mentollü sigaraya karşı yürüttükleri kampanyalar da orantısız şekilde siyah toplulukların sağlığını olumsuz etkilemesi ve gençleri sigara içmeye cezbetmesi savlarına odaklanıyor.
Biden yönetiminin teklif etmeye hazırlandığı mentol yasağının, mentol aromalı sigaraların yanısıra özelikle çocuklar ve gençler arasında popüler olan puro ve sigarilloları da kapsayacağı belirtildi.
Ancak FDA'nın başlatacağı sürecin yıllar alabileceği ve sigara sanayinin temyize gidebileceğinden ötürü yasağın yürürlüğe girmesinin kolay olmayacağı belirtildi.
ABD'de sigara içmeye devam edenlerin gözdesi
FDA'ya göre ABD'de 19.5 milyon kişi mentollü tütün ürünleri kullanıyor.
Bernstein araştırma tahminine göre, British American Tobacco Plc (BATS.L) şirketinin ABD'deki sigara satışlarının yüzde 55, Imperial Brands Plc (IMB.L) şirketinin yüzde 30'u, Altria Group Inc (MO.N) şirketinin yüzde 17'si mentollü ürünlerden kaynaklanıyor.
Reuters'in konuyla ilgili soru yönelttiği bu üç şirket içinden Imperial Brands yanıt verdi. Açıklamada, 'mentol yasağını destekleyen kesin bir bilimsel bulgu olmadığı, mentol yasağı halinde içicilerin çoğunun diğer sigaralara geçmesinin beklendiği' dile getirilerek "Bu nedenle, ABD'deki işlerimiz üzerinde önemli bir etki beklemiyoruz" denildi.
ABD'de sigara kullanımının on yıllardır düzenli şekilde azalmasına rağmen, geçen yılki JAMA araştırması, 2009-2018 arasında sigara tüketimindeki düşüşün yüzde 91'inin mentol içermeyen geleneksel sigaralardan kaynaklandığını ortaya koydu.
Federal Ticaret Komisyonu'nun bu yılın başlarında yayımladığı rapora göre, mentollü sigaralar artık ABD'de toplam sigara pazar payının yüzde 37'sini oluşturuyor ki, bu da tüm zamanların en yüksek oranı.
Siyah tiryakilerin yüzde 85'i içiyor
Geçen yılki federal araştırma verilerine göre, siyah tiryakilerin yaklaşık yüzde 85'i, beyaz tiryakilerin yüzde 29'u mentollü sigara kullanıyor.
Nitekim 1990'ların sigara sanayi belgeleri, tütün endüstrisi yöneticilerinin sigara içen siyah gençleri mentol ürünleriyle hedef alma planı üzerinden hareket ettiklerini gösteriyor.
Mentol kalkarsa, sigarayı bırakırlar mı?
Tütünsüz Washington DC Koalisyonu ile birlikte çalışan eski siyah içici Charles Debnam, duruma "Bir Afrikalı Amerikalıysanız ve hep sigara içen diğer Afrikalı Amerikalılarla takılıyorsanız, mentol içersiniz. Tercih edilen tat budur" açıklamasını getirerek ekledi:
"Etrafta mentol olmasaydı, muhtemelen sigarayı bırakmanın yollarını ararlardı."
ACLU: Yine siyahlar zarar görür
Ancak Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) ve diğer bazı sivil haklar örgütleri ile uyuşturucunun yasallaşması kampanyası yürüten örgütler, hem yasağın büyük karaborsa yaratacağı hem de siyahların yasaktan zarar göreceği uyarısı yaptı. Bu örgütler, zaten her gün silahsız siyahların beyaz polisler tarafından öldürüldüğü ülkede mentol yasağı yüzünden siyahların polisin daha da fazla hedefi haline geleceğine dikkat çekti.
Keskin nikotin azaltması şimdilik rafta
Geçen hafta The Wall Street Journal gazetesi, Biden yönetiminin sigara sanayine ABD'de satılan tüm sigaralardaki nikotini artık bağımlılık yapmayacak düzeye düşürme zorunluluğu getirmeyi değerlendirdiğini duyurmuştu. Gazete, son mentol yasağı tasarısı haberinde, hala değerlendirme aşamasındaki bu fikirle ilgili bu hafta açıklama yapılmasının beklenmediğini aktardı.
