Mars'a yolladığı minyatür helikopter Ingenuity'yi sayesinde bir bir diğer gezegende motorlu bir hava aracının ilk kez kontrollü uçuş gerçekleştirmesini sağlayan ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) yine kayda değer bir gelişmeye imza attı.
Yaşam izlerini aramakla görevli Perseverance keşif aracı ile Mars'a gönderilen MOXIE cihazı, Kızıl Gezegen'deki atmosferden karbondioksiti çekip saf, içe çekilebilir oksijen üretmeyi başardı.
Adının açılımı 'Mars Oksijen Yerinde Kaynak Kullanımı Deneyi' anlamına gelen MOXIE yaklaşık 5 gram oksijen üretti. Bu da bir astronotun uzayda yaklaşık 10 dakika ihtiyacı olan oksijen miktarına eş değer.
Saatte 10 grama kadar oksijen üretmek üzere tasarlanan MOXIE'nin gelecek 2 yılda farklı koşullar ve hızda en az 9 kez daha kullanılması planlanıyor.
Another huge first: converting CO2 into oxygen on Mars. Working off the land with what’s already here, my MOXIE instrument has shown it can be done!
— NASA's Perseverance Mars Rover (@NASAPersevere) April 21, 2021
Future explorers will need to generate oxygen for rocket fuel and for breathing on the Red Planet. https://t.co/9sjZT9KeOR
NASA Uzay Teknolojisi Misyonu İdaresi'nden Trudy Kortes, "MOXIE yalnızca farklı bir gezegende oksijen üreten ilk cihaz değil, aynı zamanda gelecekteki misyonların başka bir gezegenin kaynaklarından yararlanarak yaşamasına yardımcı olacak teknolojinin ilk örneği" ifadelerini kullandı.
Mars atmosferinin yaklaşık yüzde 95'i karbondioksitten, geri kalan yüzde 5'lik kısım ise moleküler nitrojen ve argondan oluşuyor.
MOXIE de karbondioksit moleküllerinden oksijen atomlarını ayırmak için yüksek ısıdan faydalanılan elektroliz yöntemini kullandı.
'An instrument aboard Nasa’s latest Mars rover has produced oxygen from some of the Red Planet’s thin carbon dioxide rich atmosphere, an advance that could lead to new ways for future astronauts to produce breathable air on the planet' https://t.co/ohrio9y0HE
— Borzou Daragahi 🖊🗒 (@borzou) April 22, 2021
Mars atmosferinden oksijen çıkarılması; astronotların kullanabileceği hava elde edilmesi ve roket yakıtında kullanılabilmesi açısından kritik önemde çünkü bu sayede Kızıl Gezegen'de daha derin incelemeler yapılmasının da önü açılabilir.
Zira oksijen tankı, uzay gemisinde çok yer kapladığından astronotların yanlarında yeterince oksijenle Mars’a gitme ihtimali düşük. NASA verilerine göre 4 astronotu Mars'a yollamak için 7 metrik ton yakıt, 25 metrik ton da oksijen gerekiyor.
MIT'den Michael Hecht de Dünya'dan tanklarla 25 ton oksijeni Mars'a taşımaktansa 1 tonluk oksijene dönüştürme makinesini götürmenin daha mantıklı olduğunu düşünüyor. Hecht'e göre Mars'taki astronotlar 1 yılda yaklaşık 1 metrik ton oksijene ihtiyaç duyuyor.
