İnternet üzerinden taksi çağırma hizmeti veren Uber'in şoförlerin hakları konusunda savunduğu 'iş modeli' bir kez daha mahkeme tarafından reddedildi.
İngiltere Yüksek Mahkemesi, Uber şoförlerinin serbest meslek çalışanları değil, şirketin işçileri olduklarına karar verdi. Mahkeme, Uber'in avukatlarının şirketin iş modelinde sürücülerin "serbest meslek erbabı" olduğunu belirterek, sigorta ya da yıllık izin gibi yükümlülüklerinin olmadığı savunmasını reddetti. Böylece, Uber'in sürücülere ücretli izin, asgari ücret ve sigorta gibi çalışan hakları sağlama zorunluluğunun önü açılmış oldu.
Çevrimiçi gerçekleşen mahkemede kararın nedenlerini açıklayan Yargıç George Leggatt, Uber'in puanlama sistemi ile yolcularla iletişim politikasına değinerek şoförlerin şirket tarafından denetlendiğini söyledi ve "Sürücüler Uber'e bağımlı ve bağımlı bir konumdadır" dedi.
Mahkeme, sürücülerin kazançlarını artırmanın tek yolunun "Uber'in performans ölçütlerini sürekli olarak karşılamak için daha uzun saatler çalışmak" olduğunu söyledi.
Bu karar, gelir paylaşımına dayalı esnek ekonomi (gig economy) bazlı çalışan milyonlarca kişi için de emsal teşkil edebilecek.
Uber: Karar bütün sürücüler için geçerli değil
Mahkemenin ardından Uber'den yapılan açıklamada, kararın yalnızca 2016'da şoförlük yapmış kişileri kapsadığı belirtildi.
Açıklamada, "Mahkemenin 2016 yılında Uber uygulamasını kullanan az sayıda sürücüye odaklanan kararına saygı duyuyoruz. Daha fazlasını yapmaya kararlıyız ve istedikleri değişiklikleri anlamak için İngiltere'deki her aktif sürücüye danışacağız" denildi.
İngiltere'de 2 defa mahkemeyi kaybetmişti
İngiltere'de iki Uber şoförünün 2016'da gündeme getirdiği 'hak arayışı' sonrası Londra'da 25 bin taksi şoförü, bağlı oldukları Lisanslı Taksi Sürücüleri Derneği (Licensed Taxi Drivers Association- LTDA) aracılığıyla şirkete tazminat davası açmıştı.
Uber şoförleri 2016 yılında şirkete dava açarak kendilerinin Uber çalışanı olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtmiş, en az asgari ücret üzerinden sigorta edilerek emeklilik, yıllık izin, prim gibi haklar talep etmişti.
Uber bu davaya karşı sunduğu savunmada, sürücülerin birer bağımsız çalışan olduklarını ve aralarında sadece aracılık ilişkisi olduğunu ileri sürmüştü. Davayı inceleyen İlk Derece İş Mahkemesi 2015 yılında verdiği karar ile Uber’in savunmasını reddederek, sürücülerin şirketin işçisi olduğuna, taraflar arasındaki ilişkinin ise iş ilişkisi olduğuna karar vermişti. Bu karar Uber’in temyiz hakkını kullanması ile İş Temyiz Mahkemesi tarafından onanmıştı.
Bunun üzerine davayı temyize götüren Uber, bir kez daha haksız bulunmuştu. Ocak ayında açıklanan 19 Aralık 2018 tarihli Temyiz Mahkemesi kararı ile önceki mahkeme kararları onanmıştı.
