Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Avrupa Parlamentosu'nda (AP) Doğu Akdeniz ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu dış ilişkiler konularındaki Genel Kurul toplantısında konuşma yaptı.
"Türkiye ile ilişkiler tarihte bir dönüm noktasında" diyen AB Yüksek Temsilcisi, "Gelecek günlerde ne olacağına bağlı olarak o ya da bu yöne gidecek" diye ekleyerek, ilişkilerin geleceğini Ankara'nıın gelecek günlerdeki tutumunun belirleyeceği mesajını verdi.
#Turkey is important EU neighbour and candidate country, but recent developments put into question how relations will develop.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) September 15, 2020
Situation in Eastern Mediterranean requires our urgent engagement & immediate de-escalation.
This is watershed moment in our relations.@Europarl_EN pic.twitter.com/hFOSFTKNYd
'Türkiye, hukuk devleti ilkesinden ve temel değerlerden giderek uzaklaştı'
'Türkiye'nin hukuk devleti ilkesinden ve temel değerlerden giderek uzaklaştığını, Doğu Akdeniz'deki doğal gaz araştırma faaliyetlerinin durumu daha da kötüleştirdiğini' öne süren Borell, "Türkiye'deki gelişmelerin, Doğu Akdeniz'deki tutumun ve diğer unsurların ilişkilerimizin gelecekte nasıl şekilleneceği ile ilgili soru işaretleri doğurduğu kesin" vurgusunu yaptı.
Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Antalya limanına gitmesine atıfla Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki doğalgaz arama faaliyetlerini ilk etapta durdurmasının 'doğru yönde bir adım' olduğunu, bunun sürecin diyalogla sonuçlanacağı konusunda umut verdiğini söyleyen Borell, yazın Doğu Akdeniz'deki gerginliğin düşürülmesi için çaba gösterdiğini, ama daha fazla çaba gerektiğini belirtti.
'Askeri çözüm yok, müzakereyle çözeceğiz'
Oruç Reis'in Türkiye'ye dönüşünü "Bize diyalog için daha fazla adım atılabileceğine yönelik umut vaat ediyor" diye değerlendiren AB Yüksek Temsilcisi, Türkiye ile Yunanistan ve Kıbrıs arasındaki sorunun 'askeri çözümü olmadığını, tek çözümün diyalog ve müzakere olduğunu' vurguladı.
'Yaptırım seçeneği masada'
AB'nin 21 Eylül'deki Dış İlişkiler Konseyi toplantısında ve 24 Eylül'deki AB Konseyi toplantısında Doğu Akdeniz konusunun ele alınacağını hatırlatan Borrell, birliğin Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile dayanışma içinde olduğunu tekrarlayarak, bu toplantılarda Türkiye ile ilerleme olmaması halinde yaptırımlara atıfla birçok seçeneğin masada olacağını söyledi.
Borrell, AB Konseyinin Türkiye ile ilişkilere yapıcı bir yaklaşım sergileyeceğine ilişkin umut bulunduğunu, ancak toplantıdan önceki gelişmelere göre karar verileceğini söyledi.
AP'ye Türkiye ile gerginliğin düşürülmesine yönelik çalışmaları desteklemesi çağrısı yapan Borrell, gerginliğin düşürülmesini engelleyecek adımların Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik çabaları da baltalayacağını, Birleşmiş Milletler'in (BM) görüşmeleri yeniden başlatmak istediğini, AB'nin de bunu desteklediğini sıraladı.
'Göç akımlarını Türkiye'nin yardımı olmadan çözmenin zor olduğunu biliyoruz'
"Eski imparatorlukların geri gelmeye başladı. Bunlardan üçü Rusya, Çin ve Türkiye. Bunlar küresel ve bölgesel yaklaşımlarla gelen eskinin büyük imparatorlukları. Bu durum bizim için yeni bir ortam sunuyor" değerlendirmesini yapan AB Yüksek Temsilcisi, şunları söyledi:
"Türkiye ile zıtlaşarak sorunlara çözüm bulunamayacağı açık. Bunu istemiyoruz. Türkiye AB'nin önemli bir komşusu. Coğrafyayı değiştiremeyeceğimize göre komşu olmaya devam edeceğiz. Türkiye aynı zamanda göç dahil birçok konuda önemli bir ortak. Örneğin göç akımlarını Türkiye'nin yardımı olmadan çözmenin zor olduğunu biliyoruz. Türkiye aynı zamanda AB'ye aday ülke. Nüfusunun çok büyük çoğunluğu bizim değerlerimizi benimsiyor ama Türkiye'nin eylemleri ve Türkiye'de olanlar, ilişkilerimizin geleceği için soru işaretleri oluşturuyor ve acilen bu sorulara cevap bulmamız gerekiyor."
