TBMM Dışişleri Komisyonu’nda ‘Türkiye ile Libya Devleti Ulusal Mutabakat Hükümeti Arasında Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’ yaklaşık 3.5 saat tartışıldıktan sonra ‘oy çokluğu’ ile kabul edildi.
Basına kapalı yapılan toplantıda, CHP, HDP ve İYİ Parti milletvekilleri anlaşmayla ilgili endişelerini dile getirirken, Dışişleri ve Milli Savunma bakanlığı yetkilileri de gelen eleştiri ve sorulara yanıt verdi.
‘Kötü niyet aramamak lazım’
Komisyon tutanaklarına göre Dışişleri Bakan Yardımcısı Faruk Kaymakcı, milletvekillerinden gelen eleştirileri yanıtlarken, Türkiye’nin Libya’da meşru hükümetten yana tavır alarak bir kimseye karşı tavır almış olmadığını söyledi.
Kaymakcı, “Yani Berlin sürecinde de, Birleşmiş Milletlerin diğer kararlarında da bu meşru Hükûmetin desteklenmesinden söz ediliyor. Dikkat ederseniz, bu anlaşmanın içinde askerin doğrudan olmadığı göçle mücadelede var. Belki terörle mücadele boyutları da var. Dolayısıyla bu, aslında şu anda Libya’nın içinde bulunduğu durumla da ilgili. Dolayısıyla bu anlaşma onun için genişletilmiş bir anlaşma. Yani burada bir kötü niyet aramamak lazım” diye konuştu.
“Bu anlaşmayla Doğu Akdeniz’de bence daha da güçlendik” diyen Kaymakcı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Biliyorsunuz, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi önce Mısır’la, daha sonra Lübnan’la ve İsrail’le bazı anlaşmalar imzaladı. Bu anlaşmayla yani gerek deniz alanları yetki belirlenmesiyle ilgili, gerek bu anlaşmayla ilgili olarak en azından Libya’nın güçlenmesi sağlandı ve Libya aslında Sayın Bakanımızın da söylediği gibi kaybetmiş olduğu birtakım deniz yetki alanlarını bu anlaşma sayesinde geri aldı. Keza Mısır da şu anda, daha önce imzalamış olduğu anlaşmayı sorguluyor ve bundan geri adım atıp muhtemelen kendi haklarını almaya çalışacak.”
‘Amaç Libya’daki meşru hükümetin desteklenmesi’
Bu anlaşmanın savaş tezkeresi olmadığını daha önce söylediklerini vurgulayan Faruk Kaymakcı, “Yani biz sonuçta meşru bir hükûmetle bir anlaşma imzalıyoruz. Başka hükûmetlerle de anlaşmalar imzaladık. Bu Mutabakat Muhtırası’nın amacı Libya’daki meşru Hükûmetin desteklenmesi, güçlendirilmesi ve Libya’nın savunma ve güvenlik güçlerinin sağlamlaştırılması” dedi.
Neden şimdi?
Dışişleri Bakan Yardımcısı Kaymakcı, anlaşmayla ilgili ‘Niye şimdi?’ diye sorulduğunu da ifade ederek, “Çünkü gelişmeler de var. Libya Hükûmeti bizden son dönemde daha fazla destek istedi, onun için var. Trablus’a yönelik bir saldırı var yani Trablus’taki Meşru Ulusal Mutabakat Hükûmetine bir saldırı var. Özellikle 4 Nisandan sonra bu saldırı arttı. Bu saldırı karşısında mutabakat Hükûmeti, meşru Hükûmet bizden destek istedi ve desteğimizi artırmamızı istedi” dedi. Kaymakcı, şöyle devam etti:
“Dolayısıyla biz de bu anlaşma çerçevesinde, yine BM kararları çerçevesinde yardım edebileceğimize inanıyoruz. Bizim amacımız savaş değil, Doğu Akdeniz’de biz barış, istikrar istiyoruz. Meşru bir hükümete destek veriyoruz. Bu anlaşmanın hiçbir yerinde muharip güç göndermekten bahsedilmiyor. Söylediğim gibi buralarda bir taraftan yine bahsetmiyoruz. Çünkü ortada bir Hükûmet var. Biz Hükûmeti zorlayan, hükümeti askerî güçle devirmeye çalışan bir tarafla iş birliği yapmıyoruz, sonuçta meşru Hükûmetle iş birliği yapıyoruz. Dolayısıyla anlaşmanın temel felsefesi de budur.”
Genel Kurul'da Cumartesi görüşülecek
Öte yandan Libya anlaşmasının TBMM Genel Kurulu’nda cumartesi günü görüşüleceği bildirildi. Genel Kurul’daki 2020 yılı bütçe görüşmelerinin cuma günü tamamlanacağı, cumartesi günü de aralarında Libya anlaşmasının da olduğu iki kanun teklifinin görüşülmesinin ardından TBMM’nin 7 Ocak Salı gününe kadar tatile gireceği ifade edildi.
