‘Erdoğan’ın Moskova görüşmelerinden amacı, İdlib’deki gözlem noktalarını korumak’

Daha önce Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin ve Erdoğan’ın yarın ikili görüşme sırasında esas ağırlığı Suriye meselelerine vereceğini açıklamıştı.

Rusya Stratejik Araştırmaları Enstitüsü Yakındoğu ve Ortadoğu Merkezi Başkanı Vladimir Fitin, Sputnik’e açıklamasında, “Görüşmenin temel konusu İdlib ve ABD himayesindeki Kürt silahlı oluşumların ve sınırlı sayıda ABD askerinin bulunduğu Suriye’nin kuzeydoğusundaki durum” dedi.

Erdoğan’ın görüşmede, İdlib’deki silahsızlanma bölgesinin korunması ve “yeni göç dalgasını başlatabileceği için Suriye Ordusu'nun ilerleyişinin kabul edilemez olduğu” konusunu gündeme getireceğini dile getiren uzman, “Bu, en önemli konulardan biri” diye konuştu.

Erdoğan’ın bir başka amacının, “Türkiye’nin, Astana ve Soçi görüşmeleri sırasında elde edilen anlaşmalara uygun olarak sahip olduğu tüm gözlem noktalarını korumak” olduğunu kaydeden Fitin, “Türkiye, bu bölgedeki durumu kontrol edebilmek için 12 noktanın korunmasını istiyor” diye ekledi.

İki liderin çözmek istediği tartışmalı konuların olduğuna işaret eden uzman, karşılıklı yarara dayalı iş birliğinin hızla büyüdüğü birkaç alanın olduğunun da altını çizerek şu değerlendirmede bulundu:

“Türkiye ve Rusya’nın çok sayıda ortak stratejik çıkarı var. Bunun başında ekonomik işbirliği geliyor, her iki ülke bu işbirliğine büyük ilgi görüyor. Bunun içinde turizm sektörü, Türkiye’ye giden Rus turist sayısının artırılması konusu da var. Askeri ve teknik işbirliği de bunun içinde. Ayrıca Akkuyu, TürkAkım gibi büyük stratejik projelerin hayata geçirilmesi konuları da var. İşbirliğinin devam etmesine karşılıklı ilgiyi belirleyen birçok konu var”.

Diğer yandan Rusya Arap Ülkeleriyle Dostluk ve İşbirliği Derneği Başkanı Vyaçeslav Matuzov, “İdlib’deki durum, Türkiye ve Rusya arasında daha fazla koordinasyon gerektiriyor. Askerlerin kendi görevlerini yerine getirebilmesi için politik pozisyonların koordine edilmesi gerek. Ortak paydanın, ortak dilin bulunması gerek. Bu görüşmeye son derece ihtiyaç var. Bunun, eylüldeki Erdoğan-Putin-Ruhani üçlü görüşmeden önce yapılması gerek. Bu görüşmeye olan ihtiyaç, bugün Suriye’nin kuzeydoğu bölgelerinde gözlemlediğimiz acil durumdan kaynaklanıyor. Ayrıca Türkiye ve Rusya liderlerinin dikkatini isteyen başka bir konu da Suriye’nin kuzeydoğusundaki sorun” yorumunda bulundu.

Sputnik’e konuşan Matuzov, Suriye ordusunun kontrolüne geçen Morek’teki Türk gözlem noktasının mevcut durumunun önümüzdeki görüşmenin temel konularından olmadığını belirterek, “Tek bir gözlem noktasının zirvenin amacı olduğunu düşünmüyorum. Gerçekten de 9. gözlem noktası Suriye ordusunun kuşatması altında, çünkü daha önce Nusra’nın kuşatması altındaydı” dedi.

İdlib bölgesinde, son zamanlarda aşırılık yanlısı grupların etkisinin arttığına dikkat çeken uzman, “Bu gruplar, Türkiye ve Rusya’nın politik anlaşmasını ve Astana kararlarını tanımıyordu. Onlar, Suriye ordusuna saldırıları sürdürüyordu. Sadece Suriye ordusuna saldırmıyor ayrıca Rusya’nın Hmyemim hava üssüne de insansız hava araçları gönderiyorlardı” ifadelerini kullandı.

Erdoğan ve Putin arasında daha önce varılan anlaşmaya göre, Halep ve Hama arasındaki yolun ulaşıma açılması gerektiği için Rusya’nın, Suriye ordusunun Han Şeyhun’u teröristlerden kurtarma operasyonuna destek verdiğini dile getiren Matuzov, “Militanlar sürekli buradan saldırılar düzenliyor, Suriyelilerin bu yolu kullanmasına engel oluyordu” diye kaydetti.

Rusya ve Türkiye liderlerinin görüşmesinin, İdlib’de yerine getirilmesi gereken hedef ve görevleri netleştirme fırsatını sağlayacağını vurgulayan Matuzov’un görüşüne göre, görüşmeden alınacak en önemli sonuç, “bir yandan Suriye’nin bağımsızlığını güçlendirmek, diğer yandan da Suriye topraklarından Türkiye’nin ulusal güvenliğine yönelik tehditlerin sayısındaki artışını engellemek için gereken koşulların oluşturulması” olabilir.