‘Kırım-Suriye gemi seferleri başlıyor, Türkiye de Kırım'la ticarete yeniden başlamalı'

Suriye ile Kırım arasında bu ay gemi seferleri başlıyor. Ocak ayı itibariyle Suriye, Kırım'dan tahıl ithal edecek ve karşılığında Kırım'a zeytinyağı, zeytin, narenciye, çeşitli sebze, meyveler, pamuklu kumaşlar ve fosfat verecek. Taraflar arasında anlaşmaya göre, Suriye'nin yeniden yapılanmasında da Kırım görev alacak. Suriye'ye üst demiryolu rayları, şalterleri, depolar ve yükleme terminalleri Kırım'dan gidecek. Söz konusu anlaşmanın detaylarını ve olası geleceğini Kırım Tatar Kültür Dernekleri Federasyonu ve Kırım Kalkınma Vakfı Genel Başkanı Ünver Sel, Sputnik'e anlattı.

‘KIRIM VE SURİYE ARASINDAKİ GEMİ SEFERLERİ BU AY BAŞLIYOR'

Kırım Cumhuriyeti Lideri Sergey Aksenov'un Ekim 2018'de, Suriye'ye giderek Şam yönetimiyle gıda ürünleri ve elektrikli aletler sevk etmek ve karşılığında narenciye ve fosfat ithal etmeye için önemli temaslarda bulunduğunu hatırlatan Kırım Tatar Kültür Dernekleri Federasyonu ve Kırım Kalkınma Vakfı Genel Başkanı Sel "Kırım Lideri Sayın Aksenov'un başkanlığında Bakanlar Kurulu, bürokrat ve milletvekillerden oluşan bir heyet Şam'a giderek iki ülke arasında nasıl kültürel, siyasi ve ekonomik işbirliği geliştirilebileceğini masaya yatırmışlardı. Çeşitli müzakereler sonucunda varılan anlaşmalar neticesinde bu ay itibariyle Kırım ve Suriye arasında gemi seferleri başlıyor" dedi.

‘SURİYE FOSFATI DÜNYAYA KIRIM ÜZERİNDEN ULAŞACAK'

Kırım ve Suriye arasındaki anlaşmanın, Kırım'ın kendisine uygulanan ambargoyu aşması açısından önemli olduğuna değinen Sel "Buradaki önemli husus, Kırım'ın kendisine uygulanan ambargoyu aşarak Kırım limanlarını çalışır hale getirmek istemesi. Kırım'ın tahılı dünyaca meşhur, organik tahıl tarımı yapılıyor. Bu ay başlayacak seferlerle birlikte Kırım limanlarından gemilerle Suriye'ye tahıl gidecek. Bunun karşılığında da, Suriye'den Kırım'a zeytin, zeytinyağı, narenciye, kivi ve ananas gibi egzotik meyveler ile çeşitli sera ve doğal sebzeler gidecek. Suriye'nin en önemli ürünlerinden birisi olan fosfat da bu kapsamda Kırım'a ulaşacak. Zira fosfat, Kırım'da, Rusya'da hatta bütün dünyada önemli bir ihtiyaç. Dolayısıyla Suriye fosfatının dünyaya Kırım üzerinden verilmesi de söz konusu olacak" diye konuştu.

Kırım'ın Suriye'nin yeniden yapılanmasında söz sahibi olmak istediğinin altını çizen Sel "Çünkü Kırım'da özellikle demiryolu rayları, şalterleri, depo ve yükleme terminalleri gibi fabrikalar bulunuyor. Suriye'nin yeniden inşasında Kırım söz sahibi olmak istiyor. Yolların yapılması, altyapı, üstyapı konusunda Kırım rol oynayabilir" dedi.

‘KIRIM-SURİYE HEYETLERİ YALTA DA BİR ARAYA GELECEK, ESAD DA ORADA OLABİLİR'

Nisan 2019'da gerçekleşecek olan Yalta Uluslararası Ekonomi Forumu'nda (YIEF) Kırım ve Suriye arasındaki ilişkilerin detaylı şekilde ele alınacağını ve foruma Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın da gelebileceğine işaret eden Sel "Nisan 2019'da gerçekleşecek foruma Şam'dan büyük bir heyet gelecek ve Kırım-Suriye heyetleri arasında kapsamlı anlaşmalar imzalanacak. Hatta Suriye Lideri Sayın Esad da bu foruma katılabilir. Zira kendisi de davet edildi. Neticede Suriye'de Batı ve özellikle de ABD'nin öncülüğünde bir kriz yaratıldı, ülke karıştırıldı. Devlet Başkanı Beşar Esad bu krizden güçlenerek çıktı. Suriye'nin lideriyken, ülkenin kurtarıcısı durumuna geldi. Suriye önümüzdeki dönemde büyük bir kalkınma yaşayacaktır. Keza Kırım da öyle… Bu sebeple iki ülke de birbirinin kalkınmasında rol oynayacak" ifadelerini kullandı.

‘BU ANLAŞMALAR HEM KIRIM'IN HEM RUSYA'NIN GELİŞİMİNE KATKI SAĞLAYACAK'

Sel "Şam'la Kırım arasında yapılan bu anlaşma, önceliği olan bir anlaşma. Çünkü Rusya ile Şam'ın ekonomik temaslarında Kırım'a bir öncelik verilmiş durumda. Yani Kırım da, Rusya ile Suriye'nin ekonomik ilişkilerinin gelişmesinde bir inisiyatif almış oluyor. Çünkü Rusya'nın dünya limanlarına açıldığı yer Kırım'dır. Kırım'ın Sivastopol, Kerç, Kefe ve Feodosya limanlarının dünya pazarlarıyla bağlantıları hem Rusya hem de Kırım'ın gelişmesine katkı sağlayacaktır" dedi.

‘TÜRKİYE, KIRIM'LA TİCARET YAPMAYARAK HER YIL 250-300 MİLYON KAYBEDİYOR, BU DEĞİŞMELİ'

Bu süreçte Kerç Limanı'nın da önemine işaret eden Sel "Kerç Limanı, deniz derinliği itibariyle büyük gemilerin rahat yanaşacağı ve soğuk hava şartlarında donma riskinin olmadığı bir liman. Türkiye'den de yakın zamanda Kerç Limanı'na Karadeniz'den bağlantılar başladı. Bunların tarifeli seferlerle sürekli hale getirilmesi önemli. Çünkü Türkiye de, Kırım'la ticaret yapmaması sebebiyle her yıl 250-300 milyon dolarlık kayıp yaşıyor. Örneğin Kırım'ın Suriye'den alma konusunda anlaştığı, zeytin, zeytinyağı ve narenciye önceki yıllarda Türkiye'den gidiyordu. Ancak Türkiye bu ürünleri Kırım'a ithal etmeyince, Kırım da başka arayışlara girdi. Netice ambargonun kimseye faydası yok. Ambargo hem insanlığa hem de ekonomi gerçeklerine aykırı. Taraflar, sorunlarını masada çözmeli ki ben de 2019 için umutluyum. Önümüzdeki süreçte tarafları ticari anlamda birbirine yaklaştıracak gelişmeler yaşanabilir" diye ekledi.