ABD ile Avrupa Birliği (AB) arasında başlayan ve Türkiye'yi de içine alarak çok sayıda ülkeye yayılan ticaret savaşına Türkiye sert vergi artışlarıyla katıldı. ABD'nin Türkiye'den ithal ettiği demir ve çelik ürünlerine ek gümrük vergisi uygulamasının ardından harekete geçen Ekonomi Bakanlığı, önce Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) başvurarak 21 Haziran tarihine kadar vergilerin kaldırılmaması halinde ABD'nin ek vergilerine eş değerde ilave gümrük vergisi uygulayacağını bildirdi.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, Türkiye, DTÖ'ye gönderdiği deklarasyona, gümrük vergisi koyacağı ABD menşeli 22 çeşit mal grubunun listesini de ekledi. Ancak 21 Haziran'da ABD'den vergi indirimi gelmeyince Bakanlık 25 Haziran itibarıyla kararı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlayıp vergi uygulamasını 21 Haziran'dan geçerli olmak üzere başlattı.
DİKKAT ÇEKEN İFADE DEĞİŞİKLİĞİ: ABD MENŞELİ
Alınan yeni vergi kararına 'ABD'den ithal edilen' yerine 'ABD menşeli' eşyalar ifadesi yazıldı. Bu ifadeye göre, listeye alınan 22 mal grubu eşya ve mallar ister ABD'den direkt ithal edilsin, isterse başka bir ülke üzerinden yurda sokulsun; direkt gümrük vergilerine tabi tutulacak. Ürünlerin hangi ülke menşeli olduğu, ürünün bir çeşit pasaportu olan ithalat belgesinde belirtiliyor. Ekonomi Bakanlığı'nın ek vergi koyacağı 22 mal grubunu ve vergi oranlarını, ABD'nin uyguladığı vergileri karşılayacak ve başka ülkelerden kolaylıkla sağlanabilecek şekilde belirlediği bildirildi. Karara göre, ek vergilerden elde edilecek gelirler doğrudan bütçeye gelir yazılacak.
Karara göre ABD'den ithal edilecek Amerikan bademi ve ceviz gibi benzeri kabuklu meyvelere yüzde 10, pirince yüzde 25, viskiye yüzde 70, yaprak tütüne yüzde 30, otomobile yüzde 60, taşkömürüne yüzde 5, petrol kokuna yüzde 4, plastik ürünlere yüzde 5-30, kağıt ve karton ürünlerine yüzde 10-30, cilt bakımı ve makyaj malzemelerine yüzde 30 ve çeşitli mamul ve yarı mamul ürünlere de yine yüzde 30'lara varan oranlarda gümrük vergisi uygulanacak.
'BAŞKA ÜLKELER DEVREYE GİRERSE FİYATLAR DENGELENİR'
Bu ürünlerin gümrük vergilerindeki artış nedeniyle ilk etapta iç piyasada zamlara yol açacağı beklentisi ağırlık kazanıyor.
Türkiye, ithal ettiği pirincin yüzde 26'sını ABD'den getiriyor. Türkiye'deki sigara fabrikaları da yurtiçinde ürettiği sigarayı ağırlıklı olarak Virgina ve Burley türü yaprak tütünden elde ediyor ve ithalatın yüzde 14'e yakın kısmını doğrudan ABD'den ithal ediyor. Dolaylı ithalatla bu oran yüzde 20'leri aşıyor. ABD'den yapılan otomobil ithalatı ise yüzde 1'in biraz üzerinde seyrediyor. Sadece pirinç, sigara ve otomobil ithalatı 180 milyon doları buluyor.
