Avrupa, ABD’nin Ortadoğu’da başlatmak istediği yeni savaşa niçin karşı çıkıyor?

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Herbert McMaster, İran ekonomisine yatırım yapan Avrupalı yatırımcıları, Tahran’ın füze programına destek çıkmakla suçladı.

Suriye’nin bazı bölgelerini hala kontrol eden IŞİD’in dışında İran, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından en büyük düşman olarak kabul ediliyor. İran’ı ‘terörizmin 1 numaralı sponsoru’ olarak nitelendiren Beyaz Saray, Tahran’a karşı yeni yaptırımlar başaltabileceğini ifade etti. ABD Başkanı ayrıca Tahran’ın nükleer anlaşmasını gözden geçirmekle tehdit etti.

Anlaşmanın feshedilmesi durumunda ticari yaptırımlar sadece İran’ı değil, onunla ticari ilişkileri olan diğer ülkeleri de etkileyecek.

‘ABD İÇİN KARLI OLAN ŞEYLER, AVRUPA'NIN ÇIKARLARINA ZARAR VERİYOR’

Moskova merkezli Ortadoğu ve Orta Asya Ülkeleri Araştırma Merkezi Başkanı Semyon Bagdasarov, Sputnik’e verdiği röportajda, şirketleri İran’ın ekonomisine milyarlarca dolarlık yatırım yapan AB’nin ise işlerin bu yöndeki gidişinden hiç te memnun olmadığını söyledi. Bagdasarov, “Avrupalılarla Amerikalılar arasında bu konuda ciddi görüş ayrılıkları var. Tahran, tüm uçaklarını yenilemek üzere Fransa ile büyük bir kontrat imzaladı. Paris ve Berlin, İran’daki hidrokarbon üretimine aktif bir şekilde yatırım yapıyor. Avrupalı iş dünyasının İran’da büyük perspektifleri varken yeni yaptırımlar bu işbirliğini bozabilir. ABD ile AB’nin buradaki çıkarları tamamen zıt” diye konuştu.

Washington, Tahran ile yüzleşmesinde İsrail ve Suudi Arabistan'ın koşulsuz desteğine güveniyor. Tel Aviv’in kontrol ettiği topraklarda düşürülen İran’ın insansız hava aracının (İHA) parçalarını herkese açık bir şekilde gösteren İsrail Başbakanı Netanyahu, İran’la zıtlaşmaya devam etme mesajı verdi.

İran ise, İsrail Başbakanı’nın çıkışlarına görünürde tepki vermese de hükümet çevrelerine yakınlığı le bilinen Times of Tehran, manşetten ‘McMaster’in İranofobi örneği açıklamaları’ adlı bir makale yayınladı, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ise ABD’ye karşı müttefik bulma umuduyla Rusya’ya ziyaret düzenledi.

‘ABD’NİN PAZARLIK KABİLİYETİ YOK’

Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nden İrina Fyodorova, Sputnik’e verdiği mülakatta İran’a yeniden başlatılan baskıların Rusya’nın çıkarlarına aykırı olduğunu söyledi.

Fyodorova, “Nükleer anlaşmanın feshi, kendisinin yürüttüğü bir nükleer programı ve İran’ın problemlerine benzer sorunları olan Kuzey Kore ile anlaşmaya varılmasını olanaksız hale getireceğinden, tüm dünya için tehlikeli. Bu ülkeyle sorunların diplomatik çözümünün altına mayın döşenmiş olacak. Tüm bunlar kesinlikle ne Rusya’nın, ne de AB ülkelerinin çıkarlarıyla örtüşüyor. Avrupalılar için İran pazarına dönmek önemli, ABD ise bunu engelliyor. Fransız şirketinin kazandığı uçak tedarik kontratını örnek alacak olursak, söz konusu uçakların parçaları ABD’de üretiliyor ve Trump’ın yaptırım uygulaması halinde en büyük anlaşma tehlike altına girmiş olur” diye konuştu.

İran ile nükleer anlaşmanın gözden geçirilmesinin stratejik bakımdan ABD için de faydalı olmadığına ve demokratların bu nedenle Trump’a karşı çıktıklarına dikkat çeken Fyodorova, “Washington bugün Ortadoğu’daki konumunu yeniden sağlama almaya çalışıyor, fakat anlaşmadan çıkmanın bu sürece hiçbir faydası olmayacak. Sonuçta, bir başkanla anlaşma sağlayıp diğer bir başkanla o anlaşmadan çıkacak olan ABD, dışarıya karşı pazarlık kabiliyeti olmayan bir ülke görüntüsü verecek” ifadelerini kullandı.