NATO Zirvesi'nin gündemindeki en önemli iki konu, terörle mücadele ve mali sorumlulukların örgüt üyelerinin arasında paylaştırılması. Katılımcılar ilk konuya olağan yaklaşırken, ikinci konuda birçok katılımcının ciddi endişeleri var.
NATO, ABD'NİN KOALİSYONUNA DAHİL OLACAK
Alman DW televizyonu, "NATO, şu anda Türkiye'deki üsten Suriye ve Irak hava sahasında devriye uçuşları gerçekleştiren AWACS keşif uçaklarının misyonunu genişletmeye onay verdi. AWACS'lar, bombardımanlar hariç IŞİD'le mücadele eden koalisyon uçaklarını da yönlendirecek. Brüksel'de onaylanan eylem planı, NATO ülkelerinin şimdilik cihatçılarla doğrudan girilen çatışmalara yer almasını öngörmüyor" açıklamasında bulundu.
NATO'nun koalisyona katılmasına ilişkin kararın ise bugün zirvede alınması gerekiyor. Katılımcılar, bu kararın örgütten uluslararası terörle mücadeleye daha aktif katılmasını isteyen Trump'ın taleplerine bağlı olmasını umuyor.
ADI ÇIKMIŞ 'YÜZDE İKİ'YE
Gündemin ikinci konusu da ABD Başkanı Donald Trump'ın politikasıyla doğrudan alakalı. Trump, seçim kampanyası sonrasında da, Beyaz Saray'daki Oval Ofis'e geçtikten sonra da NATO'nun Avrupalı üyelerine örgütün faaliyetlerine yeterince mali katkıda bulunmadıklarına dair bildiriler göndermişti.
2014'te yapılan NATO zirvesinde üyeler, her ülkenin NATO'ya GSYH'sının en az yüzde ikisi tutarında ödeme yapacaklarını karara bağlamıştı. Ancak şimdiye kadar toplam 28 NATO ülkesinden sadece 5'i, yani ABD, İngiltere, Polonya, Yunanistan ve Estonya bu yükümlülüğü yerine getiriyor. En büyük mali yük ise yüzde 3.61'le ABD'ye düşüyor.
NATO'nun 2014'teki zirvesinde imzaladığı Galler anlaşması, yükümlülüklerin 10 yıl içinde tam olarak yerine getirilmesini öngörse de Trump şimdiden durumdan memnun olmadığını belirtiyor. Trump, ABD'nin NATO'ya gerçekleştirdiği ödemeleri kısacağı konusunda uyarmış ve anlaşmaların katılaştırılmasını önermişti. Bugünkü endişelerin büyük bir kısmı da Trump'ın bu açıklamalarına bağlı.
TRUMP DEĞİŞKEN DAVRANABİLİYOR
Trump'ın Rusya hakkındaki görüşleri de dönüşüme uğradı. Seçim öncesi kampanyası sırasında Trump, Moskova'yla daha sıkı ilişkiler kurulması ve Rusya'ya uygulanan yaptırımların kaldırılması gerektiğine yönelik açıklamalarda bulunurken, zaman içerisinde dost canlılığı bir miktar azaldı.
ABD Başkanı, dün İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ve İtalya Başbakanı Paolo Gentiloni ile yaptığı görüşmede, Atlantik'in iki tarafındaki ülkelerin Rusya'nın Kırım'da ve Ukrayna'nın doğusunda gerçekleştirdiği eylemler nedeniyle sorumlu tutulması konusunda aynı pozisyonda olduklarını teyit etti. Ayrıca Moskova'nın Minsk anlaşmaları çerçevesindeki taahhütlerini yerine getirmesi konusunda ikna edilmesinin önemine dikkat çekti.
RUSYA NATO'NUN ANA GÜNDEMİNDE YOK
Gerçi 'Rusya konusu' NATO zirvesinin ana gündeminde yer almıyor ve yapılacak olsa da Rusya görüşmelerinin ana konuların gölgesinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
Trump'ın kolayca evrim geçirme ve siyasi pozisyonunu esnekçe değiştirme yeteneği, şimdilik kendisine ABD'de kazanç sağlıyor. ABD Başkanı'nın Suudi Arabistan, İsrail ve Filistin ziyaretlerinin damga vurduğu yurtdışı gezisi, Trump'ı daha popüler hale getirdi. Telefon anketleriyle Amerikan halkının günlük olarak nabzını tutan Rasmussen Reports şirketi, 24 Mayıs'ta Trump'ı onaylama seviyesinin bir hafta içinde yüzde 43'ten yüzde 48'e çıktığını tespit etti.
Brüksel'deki NATO zirvesinin katılımcı ülkeleri için ise, ABD Başkanı Donald Trump'ın Brüksel'e nelerle geldiği hala soru işareti olarak kalıyor.
