Dövme demirden yapılmış 'Arbeit macht frei' yazılı kapı, Dachau'daki kampın bulunduğu yerdeki anıt müzede, kampın özgürleştirilmesinin 72. yıldönümü olan nisanda ziyarete açılacak. Orijinalinin yerini koyulan kopyası ise yerinde kalacak.
Wrought iron gate stolen two years ago from German concentration camp returned to Dachau memorial site. https://t.co/9iWlvG81GK pic.twitter.com/lIbbi07GPq
— ABC News (@ABC) 23 Şubat 2017
KİMİN NEDEN ÇALDIĞI BİLİNMİYOR
Yaklaşık 2 metre yükseklik ve 1 metre genişliğe sahip, 100 kilogram ağırlığındaki kapı, Kasım 2014'te çalınmış ve bu olay uluslararası kamuoyunda büyük tepkiyle karşılanmıştı. İki yıl sonra polise kimliksiz bir ihbarda bulunulmuş ve kapı, Norveç'in Bergen kentindeki bir otoparkta bulunmuştu. Yapılan incelemelerde kapının üzerinde parmak izi yada DNA bulunamadı. Olaya ilişkin herhangi bir şüpheli teşhis edilemediği için kapının neden çalındığı da öğrenilemedi.
Daha önce de Polonya'daki Auschwitz toplama kampında bulunan 'Arbeit macht frei' yazılı kapı çalınmış, olaya ilişkin İsveç vatandaşı 35 yaşındaki Anders Hogstrom 32 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
'BU, YARANIN İYİLEŞTİRİLMESİDİR'
Bavyera Kültür Bakanı Ludwig Spaenle kapının müzeye getirilmesine dair Dachau'da yaptığı açıklamada, "Bu kapı kasıtı olarak çalınmıştı. Dachau dünyada sembolik bir anlam taşıyor. Bu, yaranın iyileştirilmesidir" ifadelerinde bulundu. Dachau anıtından sorumlu vakfın yöneticisi Karl Freller, tarihi kapının yeniden ait olduğu yere dönüşünden dolayı 'mutlu ve memnun' olduğunu söyleyerek, "Artık kapıyı geri aldık ve bir daha gözümüzün önünden ayırmayacağız" dedi.
KAPI, KOMÜNİST MAHKUMA YAPTIRILMIŞTI
Yahudi Soykırımı'nın simgeleştiği deyişlerden biri olan "Çalışmak özgürlük getirir" sözü, hafızalarda halen kamplarda zorla ağır şartlarda çalıştırılarak katliama sürüklenen insanlarla birlikte yer ediyor. Bu yazının yer aldığı Dachau'daki kapının da, Naziler tarafından toplama kampındaki komünist mahkumlardan Karl Röder'a yaptırıldığı biliniyor.
KAMPTA 40 BİNDEN FAZLA MAHKUM ÖLDÜRÜLDÜ
1933'te ilk olarak siyasi mahkumlar için inşa edilen Dachau toplama kampı, Naziler tarafından Yahudi, Sinti, homoesksüel ve Hristiyan aktivistlerin mahkum edildiği bir ölüm kampına dönüştü. Sadece Dachau toplama kampında 40 binden fazla mahkumun öldürüldüğü tahmin ediliyor. Şimdilerde Dachau kampının yerinde, yılda 800 binden fazla kişinin ziyaret ettiği soykırım anıt müzesi yer alıyor.
