Konuyla ilgili Sputnik’e konuşan Toplumsal ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Başkanı Vladimir Yevseev şu değerlendirmelerde bulundu.
Görüşmelerin tarihinin daha önce 27 Aralık olarak duyurulmasına rağmen bir hafta öncesine alınmasının sebebi nedir? Bu formattaki görüşmelerden neler bekleniyor?
Suriye’de oluşan Rusya-Türkiye askeri işbirliği İran’ı da kapsamalıdır. Bence işte bu Rusya-Türkiye-İran üçgeni, Suriye krizinin gerçek anlamda çözümünü sağlayacak. Bu üçgenin oluşturulmasındaki en büyük sorun, Türkiye-İran ilişkileri olarak görülmekte. Türkiye-İran ilişkileri ekonomik alanda çok gelişmiş durumda. Ancak siyasi alanda durumlar çok karışık. Askeri alanda zaten ikili ilişkilerden söz etmek hiç mümkün değil.
Şu anda Türkiye’nin İran’la işbirliği sadece dolaylı olarak Rusya ve Bağdat’taki istihbarat merkezi aracılığıyla yapılmakta. Bilindiği gibi bu istihbarat merkezi, Rusya, İran, Suriye ve Irak tarafından istihabarat bilgilerinin paylaşımını öngörüyor. Rusya ile Türkiye arasında istihbarat bilgilerinin paylaşımı konusunda anlaşma imzalandığından bu bilgiler, Türkiye’nin rızasıyla dolaylı olarak İran’a da gidiyor. Ancak bir diyalog oluşturma söz konusu olduğunda, böyle bir dolaylı mekanizma hem çok zaman alıyor hem de çok sınırlıdır.
19 Aralık 2016, 01:00
Daha kapsamlı üç taraflı işbirliği mekanizmasının oluşturulması, Suriye’nin Kuzey-Batısını kurtarmak için ek imkanlar verebiliyor. Eğer Rusya, İran ve Türkiye anlaşabilirlerse İdlib’de çatışan militanların çevrelenmesi mümkün olacak. Ancak burada çok büyük bir sorun da ortaya çıkacak. Bu militanlarla sonra ne yapılacak? Bu konu açık değil. Bütün militanlar her halde yok edilmeyecek. Şu anda İdlib’de yaklaşık 30 bin militan bulunuyor. Aileleriyle birlikte bu sayı 100 bine ulaşıyor. Bunlar Türkiye’ye giderse Türkiye zor durumda kalabilir. Büyük ihtimalle bunların Avrupa’ya taşınma yolları araştırılacak. Bu ise, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkileri ciddi şekilde gerginleştirebilir. Bu yüzden, Türkiye’yi zor durumda bırakmamak için, İdlib’deki militanları çevrelediğimiz zaman neler yapılması gerektiği konusunda Moskova’da acil bir karar vermeliyiz.
