Eski Sırbistan Dışişleri Bakanı ve BM Genel Kurulu Başkanı Vuk Jeremic, BM Genel Sekreterliği yarışında Slovak mevkidaşı Miroslav Lajčák’ı geçerek ikinci sıraya yerleşti. Sırp diplomat, pazartesi günü yapılan 5’inci turda 8 ‘evet’ ve 6 ‘hayır’ oyu aldı. 5 Ekim’de yapılacak yeni turda, adaylar BMGK’nın veto hakkına sahip 5 daimi üyesinin desteğini alıp almadıklarını görecek.
Oylama nasıl biterse bitsin Sırbistan’ın dünyadaki imajını düzelttikleri için memnun olmaları gerektiğini belirten politikacı, “BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve ekimin ilk haftasında oy verecek herkesle çalışmaya devam ediyoruz” diye konuştu.
‘SPEKÜLASYON YAPMAK NANKÖRLÜK OLUR’
ABD’nin adaylığını veto etmesini bekleyip beklemediği sorusunu cevaplandıran Jeremic, daimi üyelerinin nasıl karar vereceği konusunda spekülasyon yapmanın nankörlük olacağını söyledi.
İngiliz Guardian gazetesi, ABD’nin Sırp diplomatın zamanında Kosova’nın bağımsızlığına karşı direnmesi nedeniyle kesinlikle adaylığını veto edeceğini yazmıştı. Üstelik ABD, Jeremic’in BM Genel Kurulu Başkanı yetkisini ‘milliyetçi söylem’ için kullandığını düşünüyor.
BM REFORMU PAKETİ
Oysa usta politikacı ve diplomat olan Jeremic’i diğer adaylardan farklı yapan en büyük özelliği söylemi değil, teklif ettiği 80 sayfalık BM reformu paketi. Belge, aşamalı gelişim ve barış misyonlarının yanında BM Genel Sekreterliği reformu, yani bürokrasinin azaltılması, yolsuzlukla mücadele ve BM’nin ‘gençleştirilmesi’ ile 21. yüzyıl gerçeklerine adapte edilmesiyle ilgili önerileri içeriyor.
ERDOĞAN: DÜNYA 5’TEN BÜYÜKTÜR
Sırp politikacı, daha önce yaptığı açıklamada reformlarla ilgili, “BM, güvenlik alanı dahil güncel sorunların üstesinden gelemiyorsa BM’ne ihtiyaç var mı sorusu ortaya çıkıyor” ifadelerini kullanmıştı.
Küresel politikanın reforma ihtiyacı olduğu politikacılar tarafından son zamanlar sıkça dile getirilmekte. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da BMGK’da yaptığı konuşmada, daimi üyelerin sayısının artırılması gerektiğini belirterek, “Dünya 5'ten büyüktür” demişti.
Dünya 5'ten büyüktür! #ErdoganVoiceofTheOppressed pic.twitter.com/AlOIg4153j
— Sümeyye Erdoğan (@sumeyye_2023) September 20, 2016
AFRİKA ÜLKELERİNDEN ÇEKİLME TEHDİDİ
Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe ise herhangi bir Afrika ülkesinin BM daimi üyesi yapılmaması durumunda kıtanın tüm ülkelerinin örgütten çıkacağı tehdidinde bulunmuştu.
Sırbistan’ın eski BM Elçisi Pavle Jevremovic, Sputnik’e açıklamasında, BM’nin yeniden yapılandırılması konusunun yeni olmadığını belirterek, Endonezya’nın 1960’lı yıllarda, benzer argümanları kullanarak BM’ye alternatif örgüt kurulmasını önerdiğini hatırlatarak şunları söyledi:
“BM’nin değişime ihtiyaç olduğu anlayışı var, çünkü mevcut mekanizmalar artık eskidi ama bu süreçler hukuki ve siyasi olarak çok karmaşık, çünkü BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerinin tümünün uzlaşması gerekiyor. Bu ülkeler barış ve istikrardan sorumlu. Bu nedenle mevcut mekanizmanın yıkılmasına gerek yok. Evet, bu mekanizma mükemmel değil ama yine de var, çünkü henüz yeni anlaşma yok.”
‘FIRTINA VARKEN BM’NİN MEVCUT YAPISINI YIKMAK ÇOK RİSKLİ’
Dünyanın her gün çatışmaların olmadığı daha barışçıl aşamaya girdiği zaman değişim için ön koşulların oluşacağını belirten Jevremovic, “Uluslararası ilişkilerde, öncelikle de önde gelen güçlerin ilişkilerinde, havanın değişmesi gerekiyor. Dışarıda siyasi fırtına eserken BM’nin mevcut mekanizmasını yıkmak çok riskli. Bu evin çatısını sökmeye benzer. BM, uzun süredir içinde yaşadığımız çatışma döneminin yansıması” diye konuştu.
