'AKP'nin Almanya'daki darbe karşıtı mitingi Türkiye kökenlilere karşı önyargıyı körükledi'

Almanya'da AKP’ye yakın muhafazakar Avrupa Türk Demokratları Birliği’nin (UETD) Pazar günü Köln’de düzenlediği darbe karşıtı mitingin yankıları sürüyor. Organizatörlere göre 40 bin, Alman polisine göre 10 bin kişinin katıldığı mitingde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın video konferansla hitap etmesinin yargı kararıyla engellenmesi de Türkiye-Almanya ilişkilerini bir kez daha germiş durumda.

Almanya Büyükelçisi Martin Erdmann’ın ülke dışında olmasından ötürü Maslahatgüzar Robert Dölger Dışişleri’ne çağrılarak tepki iletildi. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın da Almanya’yı ‘ifade özgürlüğünü kısıtlamakla’ suçladı. Mitingde mehter marşından, AKP seçim şarkılarına, idam cezasına destek beyanı içeren sloganlardan, tekbirlere uzanan manzaralar ise Türkiye iç politikasının ülkelerine taşınmasından kaygılarını dile getiren Alman politikacıları adeta haklı çıkardı.

Eylemi, Türkiye-Almanya ilişkilerine yansımalarını mitingi yakından izleyen gazeteci Elmas Topcu ile konuştuk.

'ŞİDDET YAŞANACAKMIŞ HAVASI YARATILDI'

Almanya'da daha önce de benzer gösterileri izlediğini söyleyen Topcu, Türkiye'deki Gezi ve Kobani eylemleri sonrası Almanya'da düzenlenen gösterilere kıyasla mitingin çok daha gergin geçtiğini kaydetti. Almanya’da gösteri özgürlüğünün en geniş anlamda kullanıldığını, karşıt tarafların bile birbirine yakın mekanlarda rahatlıkla gösteriler düzenleyebildiğini anımsatan Topcu, Pazar günkü mitingde gerilimin eksik olmadığını belirterek şunları söyledi:

"Eski Tershane meydanının olduğu yerde, AKP'ye yakın seçmenin ve onların dışında da MHP'li veya bir takım CHP'li seçmenin olduğunu gördük. Bu gösteriye uzak mesafede de aşırı sağcıların ve Alman anti-faşist grupların gösterileri oldu ve polis hepsine izin verdi. Hepsi için de güvenliği yoğun bir şekilde aldı. Buna rağmen geçmiş gösterilerdeki havadan çok daha değişik bir hava vardı. Siyasiler gösteriler öncesinde çok gergin açıklamalar yapmıştı. Basında çok sert açıklamalar gördük. Almanya'da, Erdoğan karşıtı tavıra paralel olarak AKP seçmenine karşı sert bir dil vardı. Bir panik vardı."

Topçu bu durumun Alman polisine de yansıdığını söylerken, "Eğer Erdoğanla bir bağlantı yapılırsa, bunun üzerine oluşacak havada kitleyi kontrol edemeyiz, çatışma çıkarsa da bunu denetleyemeyiz" endişesinin hakim olduğunu kaydetti.

'AKP'YE YAKIN GRUPLAR DIŞINDA KİMSE GÖRÜNÜR DEĞİLDİ'

Yaşananların Almanya'daki Türkiye kökenlileri tanımayanlar açısından daha fazla önyargının oluşmasına sebep olduğunu aktaran Topcu, bu durumu şöyle izah etti: "Gösteri için 'AKP seçmeni bunu yapıyor' denerek, bir Erdoğan gösterisi olduğu her yerde söylendi. Böyle algılamasındaki en büyük nedenlerden biri organizasyonun başını çeken UEBP'nin AKP'nin Almanya'daki lobi örgütü gibi görülmesi ve bunu saklamamaları. Hatta şimdiye kadar AKP mitinglerini kendilerinin düzenlemiş olmaları. Mitingden önce, başka gruplar varsa eğer, neden onların temsilcileri tek bir açıklama yapmadı? Basına konuşmadılar? AKP'ye yakın gruplar dışında hiç kimse görünmedi. Onlar görünür kılınsaydı eğer böyle bir imaj da oluşamazdı."

Bazı başka sivil toplum kuruluşlarının da sahneye çağrılıp konuşma yapmalarını sağlandığını da belirten Elmas Topçu, “Ama dil gerçekten çok kapsayıcı bir dil mi? Yaklaşım çok kapsayıcı bir yaklaşım mı? Tartışılır. Yani Türkiye'deki yaklaşım ne kadar kapsayıcıysa bu da o kadar kapsayıcıydı" yorumunu yaptı.

'DÜSSELDORF KABUL ETMEYİNCE KÖLN'DE YAPILDI'

Gösteri için ilk başvurulan yerin Düsseldorf olduğunu ancak Köln’deki taciz skandalı olayından bu yana sorunlu olan polis teşkilatının ‘güvenliği sağlayamayacağı’ için bunun geri çevrildiğini anlatan Topçu, “Bu nedenle Köln’de bir sıkıntının yaşanmaması için çok daha dikkatliydiler. Geçen yıllarda da özellikle Selefilere Karşı Holiganlar grubunun gösterilerde de şiddet olayları yaşanmıştı. Bu da polisin beceriksizliği olarak hanesine yazılmıştı" dedi.

'TEKBİR ÖZELLİKLE ÖNE ÇIKARILDI'

Gösterideki tekbir sloganlarının bilinçli bir şekilde öne çıkarıldığını, bu yönde kalabalığın coşturulduğunu da anlatan Topcu "Ancak iki haftadır Almanya'da o kadar çok şiddet olayı yaşandı ki, bunlardan iki tanesi IŞİD'e sempati duyan kişilerin yaptığı saldırılardı. Bu kişiler de her eylemde, sadece Almanya'da değil "Allahuekber" diye saldırıyor. Dün bütün gösteri sırasında bir Erdoğan'ın 2014'teki seçim şarkısı çalındı ve bir de tekbir sesleri öne çıktı. Bu Avrupa'da, Müslüman bir toplumdan gelmeyen insanlar için büyük sıkıntı. Çünkü IŞİD'le özdeşleştirildi. IŞİD'le birlikte radikal islamcı terörle birlikte anılmaya başlandı. O yüzden çok ciddi endişe de hakim" izlenimini paylaştı.

'EĞER KRİZ YOKSA, KRİZ ÇIKTIĞINDA NASIL OLACAK'

Ankara ile Berlin arasındaki ilişkilerin çok uzun bir süredir gergin olduğuna dikkat çeken Topçu, darbe girişimiyle birlikte meselenin iki NATO müttefikini daha da etkilediğini vurguladı. Topcu darbe yüzünden ABD ile gerilim odağı olan İncirlik üssünde Alman askerlerinin de bulunduğunu anımsatarak ikili askeri ilişkilerdeki sıkıntılara da işaret edecek şekilde şu bilgileri verdi:

"Geçen hafta Alman büyükelçinin iki haftadan uzun süredir hiçbir resmi makamdan randevu alamadığı, ikili istihbarat işbirliği konusunun donduğu ve soğuk bir dönem yaşadığı yazılmıştı. Radikal İslamcı terör saldırılarının bu kadar büyük olduğu bir dönemde bu çok büyük bir zaafiyet ikili ilişkiler açısından. Bunu görmek lazım. Öte yandan İncirliğe elektrik verilmedi. İncirlik aslında NATO ve IŞİD karşıtı koalisyondaki uluslararası askeri ortaklıklar açısından çok özel bir yere sahip. Bir askeri darbe girişimi olduğu söyleniyor, ardından bir hafta boyunca elektrik verilmiyor. Alman askerinin sadece şimdi değil, son dört beş yıldır benzer sorunları devam ediyor. Hem Maraş'ta Patriot füzelerinin getirildiği zaman, hem de Trabzon'a Afganistan'dan dönen Alman misyonunun ekipmanlarının taşınması sürecinde benzer deneyimler yaşandı. Trabzon'da Alman askerlerinin aylarca dışarı çıkması yasaktı örneğin. Karargahta, Alman bayrağı çekmeleri yasaktıç. Yani Bu kadar soruna rağmen eğer kriz yoksa eğer, kriz çıktığında nasıl bir durum olacaki onu gözümde canlandıramıyorum ben."