'Göçmen krizi Esad'ın üzerindeki baskıyı arttıracak'

Avrupa'nın karşı karşıya kaldığı göçmen krizi, Batı'nın Suriye krizine bakışını etkileyecek mi? Sığınmacı akını, Avrupa Birliği'nin Ortadoğu politikası üzerinde belirleyici bir rol oynayacak mı? Dış Politika Uzmanı ve Stratejik Düşünce Enstitüsü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Şahin, RS FM'de yayınlanan Dünya Panorama programında, göçmen krizinin Avrupa’nın Suriye sorununa bakış açısını nasıl değiştirdiğini anlattı.

'SURİYE'DE ÇÖZÜM ARAYIŞI HIZLANACAK'

Şahin'e göre, Avrupa'daki göçmen krizi Suriye'deki çözümü hızlandırıcı adımlar atılmasını sağlayacak fakat bu çözüm Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın içinde bulunduğu bir çözüm olmayacak. Avrupa Birliği’nin (AB) Suriye politikasının ne yöne evrileceğini Fransa, Almanya ve İngiltere’nin tavrının belirleyeceğini söyleyen Şahin, “Bu ülkeler Esad'ın üzerindeki baskıyı artırabilecek bir yeni yaklaşım oluşturabilirler” diyerek şöyle devam etti:

“Burada ABD’nin tutumu da önemli. Çünkü AB, Ortadoğu politikalarını ABD’yi baz alarak oluşturuyor. AB, tek başına inisiyatif alamıyor. ABD'nin, Fransa'nın ve İngiltere'nin tavrına baktığımızda, daha çok ‘Esad’sız’ bir çözüm arzu ettiklerini görüyoruz.”

‘ESAD’LI ÇÖZÜM BATI İÇİN İMAJ KAYBI OLUR’

Rusya ve İran'ın Suriye krizinin çözümünde anahtar ülkeler olduğunu belirten Şahin, “Ancak Batı ülkeleri içinde Esad’ın olduğu bir Suriye’yi kabul etmeyecek. Çünkü bu ABD ve AB için ‘imaj’ kaybı olur” dedi ve ekledi:

"Bu iki ülkenin alacağı tavır önemli fakat diğer ülkelere de bakmak lazım. Rusya'nın uluslararası muadili kim? ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere ne düşünüyor?  İran'ın ise bölgedeki muadili olan Suudi Arabistan ve Türkiye’nin tavrının ne olduğu da önemli. Suriye'deki meseleyi ne tek başına muhalifleri destekleyenler, ne de İran ve Rusya çözebilir. Ortak bir noktaya gelinmesi gerekiyor.”

‘ÇÖZÜMÜN ANAHTAR ÜLKELERİ: RUSYA VE İRAN’

Şahin, Batı’nın Suriye krizini Esad’ın içinde olduğu bir formülle çözemeyeceğini işaret ederek  “Esad’ın yer aldığı bir çözüm kabul edildiği zaman, Batı'nın bugüne kadar inşa etmiş olduğu bütün değerler sistemi çökecek. Batı, kendi çıkarını düşünüyor. O açıdan Esad'lı değil, Esad'ın dışarıda olduğu fakat rejimle muhaliflerin bir araya gelebileceği Cenevre görüşmeleri çerçevesinde yeni bir sürecin başlayabileceğini öngörebiliriz. Fakat burada Rusya ve İran, ‘Biz Esad'ı vermeyiz’ derlerse Suriye'yi daha konuşmaya devam ederiz” ifadelerini kullandı.

‘İRAN'IN VARLIĞI IŞİD'İ ZAYIFLATMAZ’

ABD’nin öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyonun terör örgütüyle mücadelesi sürüyor. Peki bölgede bu koalisyon güçlerinin yanı sıra yeni bir aktöre ihtiyaç var mı? İran'ın IŞİD üzerindeki etkisi nedir?

Şahin’in bu soruya verdiği yanıt, İran'ın bölgedeki varlığının IŞİD'i zayıflatmak yerine tam tersi bir etki yaratabileceğini gösteriyor:

"IŞİD'in kendisine zemin bulmasındaki en büyük nedenlerden biri; İran'ın ‘kontrolsüz’ bir şekilde Sünni coğrafyada etkin olması. İran ‘Ben IŞİD'le mücadele edebilirim’ diyor fakat örgütle kendi topraklarında mücadele etmiyor. Irak'ta ve Suriye'de IŞİD ve benzeri örgütlerle mücadeleye destek olabileceğini söylüyor. Sünni dünya, İran'ın IŞİD'i bir genişleme aracı olarak kullandığını düşünüyor.”